شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر صادرات خشکبار با استفاده از روش AHP

به منظور دستیابی به منافع جهانی شدن، هر کشوری لازم است تا از طریق تجارت، رشد و توسعه اقتصادی خود را افزایش دهد. خشکبار در میان محصولات صادراتی ایران از اهمیت ویژه و اعتبار بالایی برخوردار است و سهم قابل توجه آن از صادرات کشور بیانگر نقش استراتژیک این محصول در اقتصاد کشاورزی ایران است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر صادرات خشکبار انجام شد. بر این اساس، دو سوال برای این مطالعه طراحی گردید. در پاسخ به سوال اول، عوامل موثر بر صادرات خشکبار بر اساس ادبیات پژوهش، ۴ معیار شامل معیار عوامل ساختاری (۴ زیرمعیار)؛ معیار عوامل زمینه ای (۳ زیرمعیار)؛ معیار عوامل اقتصاد کلان (۴ زیرمعیار) و معیار عوامل خارجی (۳ زیرمعیار) شناسایی شد. در پاسخ به سوال دوم پژوهش، معیارها و زیرمعیارهای شناسایی شده توسط روش AHP رتبه بندی شدند. در رتبه بندی معیارها، عوامل اقتصاد کلان با وزن ۴۸۷/۰ دارای رتبه اول، عوامل خارجی با وزن ۳۰۳/۰ دارای رتبه دوم، عوامل زمینه ای با وزن ۱۳۹/۰ دارای رتبه سوم و عوامل ساختاری با وزن ۰۷۱/۰ دارای رتبه چهارم به عنوان عوامل موثر بر صادرات خشکبار می باشند.در رتبه بندی زیرمعیارهای معیار عوامل ساختاری، تجارت الکترونیک با وزن ۴۵۱/۰ دارای رتبه اول، سیستم گمرک با وزن ۲۶۱/۰ دارای رتبه دوم، مدیریت صادرات با وزن ۱۶۹/۰ دارای رتبه سوم و منابع مالی با وزن ۱۱۹/۰ دارای رتبه چهارم می باشند.در رتبه بندی زیرمعیارهای عوامل زمینه ای، وجود فناوری لازم برای صادرات با وزن ۵۴۰/ دارای رتبه اول، قوانین دولتی با وزن ۲۹۷/۰ دارای رتبه دوم و سرعت اینترنت برای تجارت الکترونیک با وزن ۱۶۳/۰ دارای رتبه سوم می باشند.در رتبه بندی زیرمعیارهای عوامل اقتصاد کلان، نرخ ارز با وزن ۴۵۱/۰ دارای رتبه اول، قیمت کالاهای صادراتی با وزن ۲۶۱/۰ دارای رتبه دوم، تولید ناخالص داخلی با وزن ۱۶۹/۰ دارای رتبه سوم و درآمد ملی با وزن ۱۱۹/۰ دارای رتبه چهارم می باشند.در رتبه بندی زیرمعیارهای عوامل خارجی، ارزش پول کشور مقصد با وزن ۵۵۸/۰ دارای رتبه اول، درآمد کشور مقصد با وزن ۳۲۰/۰ دارای رتبه دوم و درآمد جهانی با وزن ۱۲۲/۰ دارای رتبه سوم می باشند.لذا بر اساس نتایج بدست آمده عوامل اقتصاد کلان بالاترین تاثیر را بر صادرات خشکبار در ایران دارد که نشان می دهد این عوامل بیشترین نقش را می توانند برای بهبود یا کاهش صادرات خشکبار داشته باشند.

Keywords:

صادرات خشکبار , روش AHP