تاملی بر رکن مادی وقانونی قتل عمدی

قتل عمدی با توجه به تعاریفی که حقوقدانان ارائه داده اند عبارت است از سلب حیات انسان زنده یعنی انسانی که دارای حیات مستقر بوده است. باید گفت که قتل را در مواقعی می توان عمدی شمرد که شرایط ماده ۲۹۰ ق.م.ا وجود داشته باشد بنابراین در این ماده رکن قانونی جنایات عمدی که قتل نیز از جمله آنهاست دیده می شود. برای اینکه قتل عمدی رخ بدهد بایستی از مرتکب فعلی رخ دهد که گاهی این فعل فعل کشنده است و گاهی نیز فعل کشنده نیست به عنوان مثال در بند ۱ ماده ۲۹۰ق.م.ا کشنده بودن عمل نیازی نیست و هم اینکه شخص قاتل قصد مجرمانه داشته(فعل) و همچنین قصد نتیجه(قتل) نیز داشته باشد در صورتی که قتل رخ بدهد باید گفت قتل عمدی است هرچند که فعل نوعا کشنده نباشد. در برخی موارد با اینکه متهم در ابتدا قصد قتل شخصی را ندارد اما مرتکب فعلی می شود که نوعا کشنده است مثل فشردن گلو،چوب زدن به سر،سنگ زدن به موضع حساس ،سنگ زدن به گردن و سر،ریختن بنزین روی کسی که کنار آتش ایستاده و... . در صورت آگاهی و توجه شخص جانی به کشنده بودن این افعال بایستی قتل را عمدی دانست. گفتیم که در تحقق قتل عمدی بافعل تردیدی وجود ندارد فعل مجرمانه در ادبیات حقوق کیفری ایران به فعل مادی و غیرمادی تقسیم می شود؛به طوری که برخی افعال منجر به مرگ در هیچ یک از تقسیم بندی افعال قرار نمی گیرد. علت این امر احتساب برخورد یا عدم برخورد فعل به جسم مجنی علیه و نوع صدمه وارده به عنوان معیار تفکیک این دو نوع فعل است در همین راستا در این مقاله در تقسیم بندی نوع فعل به مادی و غیرمادی،ماهیت فعل ارتکابی صرف نظر از نتیجه مورد توجه قرار می گیرد و برخورد یا عدم برخورد به جسم قربانی و صدمات مادی و معنوی تنها در تقسیم بندی فعل مادی لحاظ می شود.