تناقض نقش زنان در مدیریت تنش در خانواده (تحلیل موردی فیلم من مادر هستم)

نهاد خانواده نقش مهمی در بازتولید نظام فرهنگی و جامعه پذیری افراد دارد. اما این نهاد همواره در وضعیت متعادل به سر نمی-برد و در موارد متعددی، روال متعارف زندگی روزمره به چالش کشیده می شود و اعضای خانواده به جستجوی راه حل ها و چاره های جدید برای حل مسایل رخ داده می پردازند. یکی از رایج ترین بحران ها در زندگی خانوادگی ناشی از تنش بین والدین و فرزندان و عدم درک مشترک آنها از موضوعات مختلف است. این مقاله با بهره گیری از روانکاوی لکانی و خوانش سمپتماتیک فیلم «من مادر هستم» به این مسئله می پردازد که یک مادر در چنین موقعیت چالش برانگیزی ممکن است دست به چه انتخابی بزند و چگونه ممکن است بر این بحران ها غلبه کند. فیلم از خلال وقایع و رویدادهایی درهم تنیده، موقعیتی را به تصویر می کشد که در بسیاری از خانواده ها رخ می دهد و از اینرو توجه به موقعیت پارادوکسیکالی که مادر در این فیلم دارد، به خوبی از بن-بست روابط والدین و فرزندان در خانواده ها پرده برمی دارد. یافته ها نشان می دهد که آنچه در نگاه اول فداکاری بی دریغ مادرانه برای حل مشکلات و مصائب خانوادگی به نظر می آید، تلاشی منحرفانه و ریاکارانه برای تملک و به انحصار خود دراوردن روابط و مناسبات خانوادگی است. از اینرو، روابط خانوادگی که در بسیاری از موارد حول فداکاری مادر یا زن می گردد، همواره مستعد آسیب های پیش بینی نشده و غیر مترقبه است. این ادعا به معنای زیر سوال بردن اهمیت و ارزش فداکاری زنان در خانواده نیست. اما در بسیاری از موقعیت ها، منطق حاکم بر وضعیت با آنچه کنشگران می پندارند تفاوت بنیادین دارد.

Keywords:

Cinema , Gender identification , Slavoj Zizek , Perversion