مانی شاهنامه زروانیست
Publish place: The Journal of Epicliterature، Vol: 10، Issue: 18
Publish Year: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 149
This Paper With 32 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPNFA-10-18_001
تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401
Abstract:
یکی از کیشهای باستانی ایران که روزگاری قلمرو خود را در بیرون از ایران نیز گستراند، کیش مانیست. مانی در پایان حکومت اشکانی، در مردینوی بابل دیده به جهان گشود و در آنجا مدعی پیامبری شد؛ اما مطابق با شاهنامه، او نقاشی است چرب دست، که از چین در دوره شاپور ذوالاکتاف به ایران آمده است. نه تنها این اطلاعات شاهنامه درباره مانی نادرست است؛ بلکه آنچه موبد مناظرهکننده با او نیز، بدو نسبت میدهد و فردوسی آن را نقل میکند، باورهای مانوی نیست؛ موبد او را معتقد به خدایی معرفی میکند که نور و ظلمت از بطن آن بیرون آمده است. این اندیشه که موبد، مانی را بدان متهم میکند، متعلق به اندیشه زروانیست که خود مانویان به این باور زروانی تاختهاند. آنان، مطابق با متنی مانوی معتقدند که اگر بپذیریم اورمزد و اهریمن از یک بطن بیرون شدند و آنگونه که زروانیان میگویند، دیوی به اورمزد، راه انداختن جهان را آموخته باشد، این بدان معنی است که خوبی و بدی به هم آمیخته است و هیچیک از دو بن، ذاتا خوب یا بد؛ آگاه یا ناآگاه نیست و این عدم را لازم خواهد کرد؛ زیرا دیگر قانون علیت معنا نخواهد داشت. موبد در ادامه سخن پیشین (مانی را معتقد به خدایی که اورمزد و اهریمن از آن برون آمده، دانستن) که همراه با سرزنش است، خطاب به مانی میگوید که اگر اهریمن جفت یزدان باشد؛ پس میتوان، شب، نماد اهریمن را به مانند روز، نماد اورمزد پنداشت و تفاوتی در راستی و ناراستی ندید. آنچه موبد درباره اعتقاد مانی مطرح میکند و به نقد آن میپردازد، همان انتقادیست که مانویان درباره این اندیشه زروانی باز گفتهاند.
Keywords:
Authors
حمید رضا اردستانی رستمی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی – دانش گاه آزاد اسلامی – واحد دزفول. ایران.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :