ارزیابی و تحلیل ضرایب اصلاح شبکه بارش TRMM در استان مازندران

بارش ازعناصر بنیادی آب وهواشناسی به شمار می رود.به دلیل تعداد و تراکم محدود ایستگاه های باران سنجی و نبود ایستگاه هواشناسی در مناطق کوهستانی و سخت گذر، استفاده از محصولات بارش ماهواره ای به عنوان ابزاری موثر در پیش بینی توزیع مکانی منطقه ای بارش مورد توجه محققین قرار گرفته است اما عیب آن خطای تخمین بالای بارش در منطقه است که نیاز به ارزیابی دقت این داده ها، قبل از استفاده است. برای این منظور بر مبنای داده های بارش ۲۱ ایستگاه هواشناسی استان مازندران از سال ۲۰۱۸-۱۹۹۸، کارایی داده های بارش ماهواره TRMM و دو روش کریجینگ و وزنی عکس فاصله مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای ارزیابی روش ها از شاخص های میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین خطا اریب (MBE) استفاده شد. با توجه به خطای اریب بالای بارش ماهواره ای TRMM به اصلاح این محصولات بارش با روش نسبت میانگین ها پرداخته شد. وانمود شد شبکه و شبکه اصلاح شده نسبت به روش های درون یابی دارای دقت بالاتری است.مزیت استفاده از داده های شبکه اصلاح شده نسبت به داده های ایستگاهی مقدار میانگین مربعات خطا سالانه از ۲۳۷ به ۱۸۶ میلی متر که معادل ۲۳ درصدمی باشد،کاهش پیدا کرده است.نتایج نشان داد که ( TRMM ) بدون اعمال ضرایب قابل استفاده نمی باشد.چرا که بر مبنای نتایج،در مورد داده های سالانه شبکه ( TRMM ) میزان خطا اریبی به ۷۰ میلی متر می رسد که تقریبا حدود ۳۰ درصد خطا سالانه مربوط به ( TRMM ) می باشد،که نشان می دهد شبکه ( TRMM ) برخلاف اینکه دارای هم بستگی خوبی می باشد اما دارای خطا اریبی بالایی است. بنابراین یاید اصلاح گردد.یرای اصلاح شبکه از روش نسبت میانگین ها استفاده شد که ضرایب معمولا بین ۰ و ۲ است که ضرایب کوچکتر از یک نشان دهنده خطا بیش برآوردی و بزرگتر از یک نشان دهنده خطا کم برآوردی است.تحلیل ضرایب اصلاح نشان داد که عمده ضرایب بالاتر از یک است که نشان دهنده این است که شبکه در مازندران عمدتا دچار خطا کم برآوردی می باشد.هم چنین در بعضی ماه ها مقدار خطا در حدود ۳۰ ماه از ۲۵۲ ماه که تقریبا معادل ۸ درصد،مقدار ضرایب اعداد غیر واقعی را نشان می-دهد که از داده های ایستگاهی و روش درون یابی عکس فاصله استفاده شد.تحلیل رگرسیون نتایج نیز این واقعیت را نشان داد که روش اصلاح شده بهتر است.

Keywords:

بارش , شبکه ماهواره TRMM , کریجینگ , وزنی عکس فاصله , مازندران