چالش های منطقه راهبردی خلیج فارس از منظر ژئوپلیتیک زیست محیطی

زمینه و هدف: محیط­زیست دریایی خلیج فارس به­علت شرایط اکولوژیک خاصی که دارد و بهره­گیری­هایی که از این محیط و منابع آن می­شود در معرض مخاطراتی به­طور مستمر قرار گرفته است. اکنون، ژئوپلتیک پیوند عمیقی با مسایل زیست­محیطی پیدا کرده است چرا­که، دولت­ها و ملت­ها پی برده­اند که برای به دست آوردن صلح و آرامش و از بین بردن منازعات میان خود مناسب­ترین راهبرد، رعایت مسایل زیست­محیطی می­باشد. در این راستا، بسیاری از اندیشمندانی که نگران مسائل ژئوپلیتیک زیست­محیطی هستند، معتقدند که تخریب ازن، تغییرات آب وهوایی و فرسایش محیطی، به آشفتگی مسائل سیاسی در سطح جهان منجر می­شود؛ زیرا ریشه­ی اغلب آنها فرامرزی بوده و بنابراین کنترل آنها نیز خارج از اراده­ی سیاسی یک کشور است. بنابراین، بهتر است کشورها در ترسیم سیاست زیست­محیطی خود، برای حل وفصل مناقشه­های ژئوپلیتیکی پیش رو، چه در سطح ملی و منطقه­ای و چه در سطح جهانی، به توافق­های بین المللی توجه ویژه­ای داشته باشند. روش تحقیق: در همین راستا پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی­–تحلیلی به روش اسنادی به بررسی اهمیت ژئوپلیتیک زیست­محیطی خلیج فارس و اثرات آن بر امنیت ملی پرداخته و در نهایت راهکارهایی در جهت پایداری زیست­محیطی خلیج فارس ارائه می دهد. یافته ها و نتایج: خلیج فارس به عنوان یک اکوسیستم منحصر به فرد و نیز به عنوان یک آبراه حیاتی بین المللی علاوه بر آسیب­های ناشی از تردد نفتکش­ها و نیز استخراج نفت از فلات قاره، جنگ اول و دوم خلیج فارس و نیز به، لحاظ رشد شهر نشینی، توسعه فعالیت­های صنعتی و بهر­ه­برداری غیر منطقی از منابع شدیدا در زیر فشار قرار دارد و این دریا به محل تخلیه حجم عظیمی از فاضلاب های شهری و صنعتی تبدیل شده است. لذا درجهت بهسازی و پاکسازی این اکوسیستم از آلودگی­ها، همکاری­های زیست­محیطی کشورهای پیرامون خلیج فارس در جهت تصمیم­گیری صحیح و راهبردی ضرورت داشته و همچنین رعایت دقیق قراردادهای بین­المللی، جلوگیری از آلودگی دریایی و ترابری صحیح قوانین و ضوابط محیط­زیست دریایی جزء ملزومات هستند.

Keywords:

ژئوپلیتیک زیست محیطی , آلودگی محیط زیست , خلیج فارس , امنیت ملی