بررسی آلودگی آب چاه ها و مخازن آب شرب شهر تهران (با نگرش زمین شناسی پزشکی)

آب یکی از موادی است که به فراوانی در طبیعت یافت می شود اما علی رغم این فراوانی، عوامل محیطی مختلف موجب محدود شدن آب مصرفی انسان می گردند. یکی از این عوامل محدود کننده، آلودگی آنتروپوژنیک و ژئوژنیک منابع آبی است که ارتباط مستقیم با سلامت عمومی جامعه دارد. آلودگی طبیعی آب های زیرزمینی معمولاً ناشی از جنس زمین و وجود رگه های معدنی در آن است . توسعه صنایع وکشاورزی نیز از عوامل دیگر آلودگی آب های زیرزمینی هستند. مواد سمی و فلزات سنگین موجود در پسآب صنایع ، کودها و آفت کشهای مورد استفاده در کشاورزی ، در صورت راه یافتن به آبهای زیرزمینی، باعث آلودگی آنها می گردد. از مجموع 175 نمونه آب زیرزمینی که از مخازن و چاههای آّ ب تهران بدست آمده است. میزان نیترات بیشتر از حد استاندارد است . نقشه های هم میزان حاکی از تمرکزعناصر سدیم ، منیزیم ، منگنز ، آهن ، روی ، کبالت ، کروم ، آمونیاک ، سولفات ، و کلراید در نواحی جنوب و جنوب شرق تهران می باشد . نتیجتا" سختی کل آب در این مناطق بیشتراز نقاط دیگر آبخوان بوده که خود می تواند عاملی برای ایجاد بیماری های کلیوی ( سنگ های کلیه و مثانه) باشد. مطالعات بعمل آمده مؤید آن است که کیفیت آبهای زیرزمینی بدلیل وضعیت خاص زمین شناسی، نوع سازندهای حوزه آبریز دشت و ویژگیهای هیدرولیکی و هیدروژئولوژیکی آبخوان، در نواحی شمالی، مرکزی و غربی از کیفیت بالاتری برخوردار است. با حرکت به سمت جنوب شرقی ، کیفیت آب تنزل می یابد. غلظت نیترات در اکثر نمونه های آب بیشتر از حد مجاز (mg/l) 45 می باشد که به احتمال زیاد علت اصلی بالابودن غلظت آن مربوط به نفوذ فاضلاب شهری می باشد . فلزات سنگین و مسموم کننده ای مانند جیوه و آرسنیک نیز گاهاً در نمونه ها دیده می شوند که حاصل عملکرد صنایع نساجی, دباغی, کارخانجات تولید کننده پودرهای رختشویی و همچنین صنایع آبکاری در سطح شهر می باشند.