تحلیل مساله ی حقانیت و نجات براساس رویکرد تشکیکی

درباب چگونگی حقانیت و نجات از منظر ادیان، عمدتا سه رویکرد انحصارگرایی، شمول گرایی و کثرت گرایی مطرح هستند که هریک مزایا و معایب خودش را دارد. رویکرد تشکیکی بدیل جدیدی است که مطرح می شود و تلاش دارد تا ضمن عاری بودن از مشکلات نظریات مزبور، مزایای آن ها را هم داشته باشد. البته بین این رویکرد و شمول گرایی دینی، به ویژه در سنت اسلامی، شباهت بسیاری وجود دارد، ولی لزوما یکی نیستند. در این رویکرد، شناخت حقیقت مطلق الهی و کلیت آموزه های ادیان و نیز گشودگی راه سعادت و نجات، به طریق تشکیکی تبیین می شود، به این صورت که همه ی ادیان الهی و گاه برخی ادیان غیرالهی، از حقیقت مطلق و طریق نجات، به طور تشکیکی و سلسله وار بهره مند ند، با این تفاوت که هر دین متاخر الهی، مانند اسلام، کمالات ادیان پیشین را دارد و حاوی برخی آموزه های جدیدی است که ممکن است در ادیان قبلی وجود نداشته باشند؛ علاوه بر اینکه همه ی ادیان الهی، به ویژه در سطح باورهای بنیادی، بیشترین اشتراک تشکیکی را دارند. پس به تناسب بهره مندی تشکیکی پیروان ادیان از حقیقت، راه نجات هم برای آنان گشوده است. در این زمینه، با استناد به قرآن، مولفه هایی چون وحدت تشکیکی در وحی، صراط مستقیم، حقیقت تشکیکی اسلام، تنوع باورهای دینی و نیز اهمیت صفات جمال و رحمانیت الهی می توانند تبیین کننده ی ویژگی منطقی رویکرد تشکیکی به مساله ی حقانیت و نجات باشند. در این مقاله، ضمن اینکه یافتن رویکردی کارآمد برای پاسخ گویی منطقی به پرسش حقانیت و نجات از منظر ادیان، مهم شمرده شده است، تلاش شده تا رویکرد تشکیکی به محک آزمون گذاشته شود.  

تحلیل مساله ی حقانیت و نجات براساس رویکرد تشکیکی Keywords:

واژگان کلیدی: ۱. حقانیت , ۲. نجات , ۳. رویکرد تشکیکی , ۴. اسلام , ۵. صراط , ۶. تعدد ادیان , ۷. شمول گرایی