شرکت نفت ایران-انگلستان

نفت یک منبع خدادادی است که همه کشورها از آن برخوردار نیستند. کشورهای نفت خیز این امکان را دارند تا با استفاده از این ثروت در مسیر توسعه هر چه بیشتر اقتصادی حرکت کنند. کشور صاحب نفت اگر یک کشور توسعه یافته باشد این امکان را دارد که با استفاده از تکنولوژی پیشرفته به اکتشاف معادن نفتی بپردازد و با استفاده از فنآوری روز شرایط توسعه هر چه سریعتر و در نتیجه تولید بهینه را فراهم آورد. به جز معدودی از کشورها، سایر کشورهای نفت خیز عمدتا کشورهای در حال توسعه می باشند که برای استفاده از منابع نفت خود نیاز دارند که از شرکت های نفتی بزرگ بین المللی کمک بگیرند و دعوت به همکاری کنند.به دلیل نیاز مبرم و مستمر به منابع انرژی، استفاده از منابع نفت کشورهای در حال توسعه همیشه برای کشورهای توسعه یافته جذابیت و حتی ضرورت داشته است. در کشور ما نیز از بدو پیدایش نفت تاکنون برخی کشورهای توسعه یافته در صدد سلطه بر این منابع بوده اند. از اولین قراردادهای نفتی که به شکل اعطای امتیاز صورت گرفته بود، تا قرارداد۱۹۳۳ که برای نخستین بار شکل قرارداد داشت، بیشتر نفت تولیدی کشورمان در برابر عوایدی اندک در اختیار بیگانگان قرارداشت. بعد از ملی شدن صنعت نفت در ایران و عزم دولت مردان وقت در اینکه از این صنعت هر چه بیشتر در راستای توسعه و پیشرفت کشور استفاده شود، قوانینی تنظیم شد که بر حسب این قوانین ابتدا مجوز انعقاد قراردادهای نفتی از نوع مشارکت در تولید و سپس مشارکت در سرمایهگذاری صادر شد و قراردادهایی به این شیوه ها منعقد گردید. اما سپس با تصویب قانون نفت در سال ۱۳۵۳ انعقاد هر گونه قرارداد نفتی امتیازی، مشارکت در سرمایه گذاری و مشارکت در تولید ممنوع و فقط مجوز انعقاد قراردادهای خدماتی صادر شد. با وقوع انقلاب سال ۱۳۵۷ و حساسیت های سیاسی فراوان پس از آن کلیه قراردادهای نفتی لغو شد و متاسفانه با وقوع جنگ ۸ ساله با عراق، کلیه زیر ساخت های نفتی ایران از بین رفت. این مساله مسئولان وقت را به این نتیجه رساند که باید تغییری در روند موجود ایجاد کنند و امکان انعقاد قراردادهای نفتی را فراهم آورند تا بتوانند به عنوان یک هدف حداقلی در راستای توسعه و بازسازی میادین موجود گام بردارند. با تصویب قانون نفت در سال ۱۳۶۶ و سپس قانون برنامه پنج ساله اول توسعه، به طور ضمنی مجوز انعقاد قراردادهای نفتی با اشخاص داخلی و خارجی داده شد و زمینه انعقاد قراردادهای نفتی به صورت بیع متقابل فراهم گشت، این رویه تا ۲۰ سال ادامه یافت. سپس با تصویب قانون اصلاح قانون نفت در سال ۱۳۹۰ و قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت در سال ۱۳۹۱ تلاش برای ارائه مدل جدیدی از قراردادهای نفتی آغاز شد تا بتوان هم از این صنعت بیشترین فایده را برای کشور کسب کرد و از این ثروت به صورت بهینه استفاده کرد و هم امکان حضور و فعالیت شرکتهای بین المللی نفتی و در نتیجه انتقال فنآوری و تکنولوژی را به کشور فراهم و تقویت کرد. بنابراین ما در این پژوهش برآنیم تا به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی شرکت نفت ایرانی-انگلیس بپردازیم.