گشتاری درتاثرات جامی از حافظ

چکیده: جامی ازشعرا وعرفای برجسته ایران درقرن نهم هجری است که آثارارزنده ای به نظم ونثرازوی برجای مانده است ودراین راستا کم وبیش از آثارمتقدمان خودچون سعدی،نظامی،عراقی و به ویژه حافظ وبخصوص درتهکمات تاثیر پذیرفته است. تهکم در لغت به معنی ریشخند است و در اصطلاح علم بدیع، نوعی طنز و انتقاد شدید است که در ظاهر کسی را می ستایند اما در باطن، منظور تحقیر و توبیخ آن شخص می باشد. در دیوان اغلب شاعران تهکم دیده می شود اما به جرات می توان گفت که تا حالا هیچ کس به استادی حافظ، از این صنعت ادبی برای کوبیدن مخالفان خود بهره نبرده است و هیچ کس نیز به استادی جامی در تقلید و به کارگیری این آرایه ی ادبی مبتنی بر سبک و سیاق حافظ، عمل ننموده است .حافظ از تهکم برای کوبیدن مخالفان فکری و حکومتی خود و رواج افکار ملامتی و جامی نیز با همه ی حشمت و جاهش در نزد سلطان حسین بایقرا و وزیر دانشمندش، امیر علی شیر نوایی از آرایه ی تهکم برای بیان حقایق و کوبیدن زاهدان ریایی و رواج افکار نقشبندیه بهره برده است. در این تحقیق ضمن بیان دیدگاه های برخی از محققان در مورد مشرب فکری حافظ و جامی، چهار مضمون مشترک در تهکمات آن ها با عناوین اول بی فایدگی زهد خشک و دوم ریاکاری و منافق بودن اکثر واعظان و زهاد، سوم، فریفته شدن زهاد به طاعات و عبادات خویش و ندیدن عیوبشان و چهارم ترجیح رندی بر زهد و صوفگیری ذکر گردیده است. کلید واژه: تاثرات جامی -غزل حافظ

Keywords:

&quot , تاثرات&quot , , &quot , جامی&quot , , &quot , غزل&quot , , &quot , حافظ&quot ,