ارتباط سواد سلامت با پیروی از دیالیز و استفاده از خدمات نظام سلامت در بیماران همودیالیزی

مقدمه: پرداختن به سطح سواد سلامت در بیماری های مزمن مانند مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه، پیروی از رژیم درمانی و استفاده از خدمات سیستم مراقبتی و درمانی می تواند به عنوان ابزاری موثر در ارتقاء خدمات مراقبتی به برنامه ریزان و مسئولان امر سلامت کمک کند. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط سواد سلامت، پیروی از درمان و استفاده از خدمات نظام سلامت در بیماران تحت درمان همودیالیز استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- همبستگی بود که بر روی ۱۶۲ نفر از جامعه بیماران مراجعه کننده به مراکز همودیالیز استان چهارمحال و بختیاری در سال ۱۳۹۸ انجام شد. نمونه های مورد مطالعه به روش تمام شماری بر اساس معیارهای ورود، وارد مطالعه شدند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه پیروی از درمان "ESRD-AQ"، پرسشنامه سواد سلامت جمعیت شهری ایران" HELIA"، و پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده از خدمات نظام سلامت بود. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۳ و آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد میانگین نمره سواد سلامت ۲۶/۴± ۱۱۲/۸۹بود و در ۳۰/۸۶% نمونه ها سطح سواد سلامت ناکافی بود. در اکثر نمونه ها، پیروی از درمان در سطح متوسط (۶۶/۶۷% ) قرار داشت. ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد بین سواد سلامت و پیروی از درمان این بیماران ارتباط معنی داری وجود دارد (۰/۰۰۱ p< ). نتایج پژوهش بین سواد سلامت و مراجعه به اورژانس ارتباط معناداری نشان نداد (۰/۲۸p-value=). همچنین طبق یافته های این مطالعه بین سواد سلامت با بستری شدن نیز ارتباط معناداری وجود نداشت (۰/۴۱=p-value). نتیجه گیری: شناخت و آگاهی پرستاران در مورد میزان سواد سلامت بیماران می تواند عامل انگیزاننده ای برای مداخلات آموزشی در راستای ارتقای آن باشد و پرستاران با ارایه آموزش های موثرتر در این بیماران به افزایش میزان پیروی از درمان کمک کرده و همچنین نیاز به استفاده مکرر از خدمات نظام سلامت را در این بیماران کاهش دهند تا زمینه برای کاهش هزینه های درمانی و میزان بستری های مکرر که بار هزینه های آن بر عهده ی سیستم بهداشتی درمانی است فراهم گردد.  

Keywords:

: Health literacy , Treatment adherence , Health services utilization , Hemodialysis , سواد سلامت , پیروی از درمان , خدمات نظام سلامت , بیماران تحت همودیالیز