بازنمایی درختان مقدس و اسطوره ای اسلامی در نگارگری (زقوم، طوبی، سدره المنتهی)

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 157

This Paper With 14 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NIAMG-8-22_001

تاریخ نمایه سازی: 29 آذر 1401

Abstract:

درخت در باور مسلمانان و به دلیل اشارات زیاد به آن در قرآن و روایات از تقدس و اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از دلایل آن حضور درخت در هنگام آفرینش آدم و حوا و دخیل بودن در سرنوشت آنهاست. مفاهیم و استعارات زیادی از درخت در روایات و سخنان حکمای اسلامی بیان شده است. این پژوهش به هدف بررسی روایات مختلف از توصیفات بیان شده از این درختان مذهبی-اسطوره ای و مطابقت آنها با نگاره های موجود انجام شده است. سوالات مطرح شده این است: مفاهیم نمادین درخت های زقوم، طوبی و سدره المنتهی در باور مسلمانان چیست؟ آیا بازتاب این مفاهیم در نگاره های مرتبط، متناسب با متون توصیفی هستند؟ درخت در باورهای اسلامی دارای مفاهیم نمادین متضادی است، هم نشانی از دوزخ (درخت زقوم) و هم مفهومی از بهشت (درخت طوبی و سدره المنتهی) را تداعی می کند. این درختان در قرآن و روایات با توصیفات مختلفی تبیین شده اند. برخلاف موضوعاتی که در نگارگری اسلامی مکررا تصویرسازی شده اند، تصویرنگاری از این سه درخت خارق العاده، به ندرت انجام شده است. درخت زقوم نمادی از دوزخ و وسیله ای برای عقوبت گناهکاران و جایگاه آن در قعر جهنم است، در مقابل، طوبی و سدره المنتهی تمثیلی از بهشت و مواهب آن است که در آسمان ها جای دارند. این استعاره در تعدادی از نگاره ها دقیقا نمایش داده شده است. روش تحقیق مورد استفاده برای این پژوهش توصیفی و تا حدودی تحلیلی است و روش گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای بوده و داده های مورد نیاز از طریق کتب و سایت های علمی معتبر کسب شده است.

Authors

علیرضا طاهری

استاد تاریخ هنر، دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر, دانشگاه هنر تهران

مهرداد کشتی آرا

گروه آموزشی ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر تهران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • -بهار، مهرداد، ۱۳۹۷، بندهش، تهران، انتشارات توس. ...
  • ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن محمد،(۱۴۲۲ق)، الکشف البیان عن تفسیر ...
  • رازی، ابوالفتوح،(۱۳۷۶)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ...
  • رزسگای، ماری (۱۳۸۵)، معراجنامه سفر معجزه آسای پیامبر، ترجمه مهناز ...
  • زمردی، حمیرا، (۱۳۸۷)، نمادها و رمزهای گیاهی در شعر فارسی، ...
  • طباطبایی، محمد حسین، (۱۳۸۲)، تفسیرالمیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، (۱۴۱۲ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • عین القضاه همدانی،(بی تا)، تمهیدات، با مقدمه عفیف عسیران، تهران: ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، (۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار ...
  • قطان غزنوی، ابونصر محمد،(۱۳۹۲)، سراج القلوب، تهران: نشر کتابچی. ...
  • گری، بازیل، (۱۳۸۵)، نقاشی ایرانی، ترجمه عربعلی شروه، تهران: انتشارات ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی، (۱۴۰۳ق)، بحارالانوار،ج۳۷، بیروت: موسسه الوفا. ...
  • مجموعه آثار فارسی شیخ اشراق،(۱۳۴۸)، به تصحیح هانری کوربن و ...
  • یاحقی، محمد جعفر، (۱۳۸۶)، فرهنگ اساطیر و داستان واره ها ...
  • Caiozzo, Anna, (۲۰۱۰), L’arbre anthropogène du Waq Waq, les femmes-fruits et les ...
  • Gruber, Chritiane, (۲۰۰۴), Signe of the Hour Eschatological Imagery in ...
  • commons.wikimedia.org/wiki/File:Manafi_al_Hayawan_۰۰۱.jpg (accessed in ۲۰/۰۵/۲۰۲۱) ...
  • quod.lib.umich.edu/a/ars/۱۳۴۴۱۵۶۶.۰۰۴۴.۰۰۴/signs-of-the-hour-eschatological-imagery-in-islamic-book?rgn=main;view=fulltext (accessed in ۱۸/۰۵/۲۰۲۱) ...
  • krapooarboricole.wordpress.com/۲۰۲۰/۰۱/۰۸/larbre-inverse-en-islam (accessed in ۱۸/۰۵/۲۰۲۱) ...
  • www.bonhams.com/auctions/۱۸۹۵۰/lot/۸۵/ (accessed in ۲۰/۰۵/۲۰۲۱) ...
  • نمایش کامل مراجع