چگونگی ظهور فرقه های اسلامی از ابتدا تا قرن چهارم و تاثیر فرقه کلامی اشعری بر سروده های نظامی گنجوی

بررسی پیشینه تاریخی و زمینه های سیاسی اجتماعی شکل گیری فرقه های اسلامی و بیان اعتقادات آن ها و فهرست مذاهب و فرقه ها و انشعابات آن ها، موضوع این پژوهش است. پس از بررسی علل پیدایش و ظهور فرقه ها، این نتیجه حاصل می گردد که نخستین بذرهای اختلاف که موجب شکاف میان جامعه مسلمین شد و عده ای به تبع آن از این اختلافات سود جسته و با غصب مناصب و مسندها به جامعه مسلمین حکومت کرده اند، بر سر مسئله جانشینی پیامبر و انتخاب امیرالمومنین از جانب رسول الله (ص) است. پیروان دین اسلام از دیدگاه فقهی و کلامی این دین را به مذاهب گوناگون و حتی برخی از این مذاهب خود به فرقه های مختلف و گاه هر فرقه به انشعاباتی چند تقسیم کرده اند. منظور از دیدگاه فقهی، نوع احکام شرعی پذیرفته و به کاررفته در هر مذهب و منظور از دیدگاه کلامی، درجه پذیرش خردگرایی در هر یک از مذاهب است. مذهب اسلامی از لحاظ عقاید و آداب و رسوم و مقتدا به سه دسته تقسیم می شوند: ۱. سنی؛ ۲. شیعه؛ ۳. صوفیه. در این پژوهش سعی شده تا گزیده اطلاعاتی را از اعتقادات و چگونگی تشکیل و مقتدای این مذاهب و فرق بزرگ و مطرح دین اسلام به جویندگان ارائه دهد؛ سپس به تاثیر یکی از این فرقه های کلامی، بر شاعر چیره دست قرن ۶ یعنی نظامی گنجوی پرداخته شود؛ همچنین اشعری بودن این شاعر، با گزینش ابیات دیوان او اثبات گردد.

Keywords:

اسلام , اشعری , شیعه , فرقه ها , مذاهب , نظامی گنجوی