الگوهای طراحی باغ های ایرانی در رابطه با مولفه های اقلیم گرم و خشک بیابانی (BWhs) نمونه های موردی: باغ های دولت آباد یزد و فین کاشان

منطقه بیابانی (BWhs) از گرم و خشک ترین مناطق اقلیمی در جهان است که به علت شرایط محیطی نیازمند داشتن الگوها و ضوابطی خاص جهت دستیابی به آسایش حرارتی می باشد و توجه به مولفه های اقلیمی در طراحی معماری و منظر می تواند در تعدیل شرایط محیطی این منطقه موثر واقع شود. باغ ایرانی به عنوان الگو و پارادایمی از منظر تاریخی این سرزمین، پاسخگوی بسیاری از اهداف اقلیمی در گستره وسیع گرم و خشک بیابانی فلات مرکزی ایران بوده است که شامل کاهش دما، افزایش رطوبت و کنترل بادهای نامطلوب می باشند. از این رو به کارگیری الگوهای اقلیمی در معماری عناصر طبیعی و مصنوع باغ ایرانی در طراحی منظر و فضاهای سبز شهری می تواند موجب ارتقای آسایش محیطی شود. این مقاله با بررسی تطابق الگوهای طراحی باغ های دولت آباد و فین واقع در شهرهای گرم و خشک بیابانی یزد و کاشان با مشخصات اقلیمی این مناطق، ضمن مطالعه عناصر طبیعی (آب و گیاه) و مصنوع (کوشک) آن ها و مقایسه این باغ ها با یکدیگر، تاثیرپذیری این الگوها از اقلیم محلی را مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش حاضر در زمره پژوهش های کاربردی و هدف نهایی آن شناخت الگوهای اقلیمی در طراحی باغ های مناطق گرم و خشک بیابانی می باشد. روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی از طریق نظریه داده بنیاد با استخراج داده ها از باغ های دولت آباد و فین در اقلیم گرم و خشک بیابانی(BWhs) است. گردآوری داده ها در دو بخش مطالعات اسنادی و تحلیل مدارک مربوط به این باغ ها از بعد کالبدی می باشد. بررسی تطبیقی مشخصه های این باغ ها با مولفه های اقلیم محلی و نیز با یکدیگر با رویکرد اقلیمی نشانگر آن است که الگوهای طراحی باغ های دولت آباد یزد و فین کاشان در انطباق با مولفه های اقلیمی منطقه گرم و خشک بیابانی (BWhs) بوده و شباهت ها و تفاوت های اقلیمی در مقیاس محلی، موجب شباهت ها و تفاوت های میان این دو باغ شده است.

Keywords:

Persian garden , Hot and Arid Climate (BWhs) , Climatic Design , Dolatabad Garden , Fin Garden