بررسی نقش برهمکنش الگوهای گردشی حاره - برون حاره بر بارش های فرین فراگیر ایران

این پژوهش با هدف بررسی نقش برهمکنش الگوهای گردشی حاره- برون حاره بر بارش های فرین- فراگیر ایران انجام گرفت. به این منظور ۹ روز با بارش فرین- فراگیر ایران با معیار شاخص صدکی ۹۵ و رخداد آن ها در ۲۰ درصد ایستگاه ها و بیشتر طی دوره آماری ۳۱ سال (۱۹۸۹-۲۰۱۹) بررسی شد. داده های جو بالای ۹ روز انتخابی استخراج و بر اساس آن ها نقشه های سنوپتیکی ترسیم گردید. داده های مورداستفاده ERA۵ هستند که در ترازهای زیرین (۸۵۰ و ۸۰۰ هکتوپاسکال) و میانی (۷۰۰،۶۰۰،۵۰۰ هکتوپاسکال) استخراج شدند. نقشه های ارتفاع ژئوپتانسل و رودباد، نشان از نفوذ حاره ای عوامل دینامیکی برون حاره دارد که میزان نفوذ آن ها در ترازهای مختلف جو متفاوت است. برهمکنش الگوهای دو ناحیه دو عامل رخداد بارش یعنی رطوبت و ناپایداری جو بر روی ایران را فراهم کرده اند. نفوذ حاره ای سردچال ها، ناوه غربی و رودباد جبهه قطبی و همسویی آن ها با مراکز پرارتفاع جنب حاره منجر به فرارفت رطوبت حاره به برون حاره می شوند. بر روی ایران به علت نفوذ سردچال ها، ناوه غربی و رودباد جبهه قطبی شرایط مناسب صعود و ناپایداری جو فراهم است که با ورود رطوبت حاره به ایران، بارش های فرین فراگیر رخ می -دهد. کلمات کلیدی: الگوهای گردشی، مناطق حاره و برون حاره، برهمکنش الگوهای گردشی حاره- برون حاره، بارش فرین فراگیر، ایران.

Keywords:

circulation patterns , tropical and extratropical regions , tropical extratropical interaction , extreme widespread rain , Iran