کاربرد سیستماتیک مدل تخریب در ارزیابی اثرات توسعه بر روی حوضه آبخیز سد لتیان

طی سالهای اخیر بدلیل موقعیت خاص اقلیمی و منظر زیبای حوضه آبخیز سد لتیان ، انواع توسعه نامناسب و بدون برنامه ، به سوی آن کشیده شده است . تبدیل کشتزار به شهر و شهرک سازی و ویلا ، آن هم در حریم رودخانه حفاظت شده جاجرود وحتی به میزان شدیدتری در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی ، جاده سازی بدون برنامه و مدیریت ضعیف در کنترل خاک برداری و خاکریزی ، افزایش تراکم جمعیت ، چرای بی رویه ، شکار بدون جواز در مناطق حفاظت شده البرز مرکزی و ورجین ، از مهمترین خسارتهای جدی منطقه مطالعاتی محسوب می شوند. هدف از این مقاله ، ارزیابی و سنجش میزان تخریب است که در اثر توسعه نامناسب ، در محیط زیست منطقه حادث گشته و همچنین برنامه ریزی زیست محیطی در سطح حوضه می باشد . بدین منظور از مدل تخریب (Degradation MODEL) که یکی از ابزار های مهم در جهت کمی سازی تخریب محیط زیست محسوب میگردد استفاده گردید . در این بررسی ابتدا مرزحوضه آبخیز بر روی ۵ لایه از نقشه های توپولوگرافی ( ۱:۵۰۰۰۰) رسم گردید ، سپس کل حوزه به ۷۴۸ واحد نشانزد ، یعنی شبکه های "دو در دو " سانتی متری که مساحت هر شبکه بر روی زمین یک کیلو متر مربع محاسبه گشته ، تقسیم بندی شد . پس از طی این مرحله نسبت به اجرای مدل تخریب در هر شبکه بطور مجزا اقدام گردید. نتایج مبین آن است که تعداد ۵۱۰ شبکه یعنی ۶۸ درصد از کل ۷۴۸ شبکه مورد نظر به دلیل شرایط طبیعی نامناسب حاکم بر آن ، غیر قابل توسعه می باشد و همچنین تعداد ۱۴۹ شبکه یعنی ۲۰ در صد از کل شبکه های مورد مطالعه به دلیل تخرب ناشی از فعالیت های انسانی و به تبع آن بالا رفتن ضریب تخریب ، کیفیت توسعه را تا حدود زیادی از دست داده اند و از اولویت سوم و چهارم برخوردار گشته اند .