پذیرفتاری مغناطیسی و ارتباط آن با غلظت برخی فلزات سنگین و خصوصیات خاکهای سطحی اطراف اصفهان

به منظور بررسی پذیرفتاری مغناطیسی خاک و ارتباط آن با غلظت برخی فلزات سنگین و خصوصیات خاکهای سطحی منطقه اصفهان تعداد ۱۵۸ نمونه مرکب خاک از عمق ۰ تا ۵ سانتیمتری از منطقه ای به وسعت ۷۰۰ کیلومتر مربع برداشته شد و موقعیت نقاط با دستگاه GPS تعیین شد. پذیرفتاری مغناطیسی درجای خاک با استفاده از حسگر MS۲F در صحرا در همه نقاط اندازه گیری شد. پس از آماده سازی نمونه ها مقدار پذیرفتاری مغناطیسی در فرکانس kHz ۴۶/۰ (lf?) نیز اندازه گیری شد. همچنین غلظت کل برخی فلزات سنگین و ویژگی های خاک شامل pH، هدایت الکتریکی، بافت، سنگریزه، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل و گچ در نمونه ها تعیین شد. نتایج نشان داد که غلظت فلزات مس، روی، سرب، آهن و منگنز همبستگی مثبت و معنی داری با پذیرفتاری مغناطیسی دارند که می تواند به دلیل انتشار آلودگی های حاصل از ترافیک و فعالیت های صنعتی در منطقه مطالعاتی باشد. نتایج تجزیه وتحلیل رگرسیون خطی چندگانه با روش گام به گام نشان داد که فلزات Pb، Cr، Zn و Fe و درصد شن، گچ و ماده آلی تقریبا ۷۶ درصد از کل تغییرات پذیرفتاری مغناطیسی در فرکانس پایین را توجیه می کنند. معادله رگرسیونی به دست آمده بین پذیرفتاری مغناطیسی درجا با خصوصیات خاک و غلظت عناصر سنگین نشان داد که ۷۱ درصد از تغییرات پذیرفتاری مغناطیسی درجا با فلزات Pb و Mn و درصد شن، سنگریزه، گچ و ماده آلی در خاکهای منطقه توجیه می شوند. بنابراین، بر اساس اندازه گیری پذیرفتاری مغناطیسی می توان میزان آلودگی خاک به برخی فلزات سنگین را پیش بینی کرد.

Keywords:

Diamagnetic , Heavy metal , magnetic susceptibility , soil pollution