تاثیر جایگزینی جنگل های تخریب یافته شمال با جنگلکاری بر حاصلخیزی و ترسیب کربن خاک

تغییر کاربری اراضی تاثیر بسزایی بر خصوصیات اکوسیستم ها، بخصوص ذخیره کربن خاک داشته و منجر به افزایش غلظت Co۲ اتمسفری در سطح جهانی شده است. از این رو مطالعه تاثیر تغییر کاربری اراضی بر ترسیب کربن خاک، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش به بررسی تاثیر جنگلکاری پس از ۱۸ سال، با گونه های افرا (پلت) و توسکا ییلاقی بر ترسیب کربن و حاضلخیزی خاک، در منطقه ای که قبلا توده طبیعی تخریب یافته بود، می پردازد. دو توده جنگلکاری پلت و توسکا ییلاقی و یک توده طبیعی تخریب یافته بلوط- آزاد واقع در منطقه چمستان استان مازندران انتخاب شدند، سپس در هر یک، ۱۰ پلات ۲۵ مترمربعی مستقر و نمونه برداری خاک به صورت ترکیبی از چهارگوشه پلات ها و در سه عمق (کمتر از ۱۵، ۱۵ تا ۳۰ و ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتری) انجام گرفت. در نمونه های خاک علاوه بر کربن آلی، ۱۰ شاخص فیزیکی و شیمیایی دیگر نیز بر طبق روشهای استاندارد اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد جایگزینی گونه های مذکور باعث افزایش چشمگیر حاصلخیزی خاک نسبت به توده طبیعی تخریب یافته اولیه شده است. همچنین جنگلکاری پلت موجب افزایش ترسیب کربن خاک به میزان ۶۱/۳۳ (تن در هکتار) و توسکا ییلاقی نیز سبب کاهش آن به مقدار ۵۵/۲۰ تن در هر هکتار در مقایسه با توده طبیعی تخریب یافته اولیه شده بود، ولی این تغییرات از نظر آماری معنی دار نبودند. نتایج این تحقیق مبین اهمیت کشت گونه های درختی مختلف، خصوصا در جنگل های تخریب شده، از نظر تاثیر بر ترسیب کربن و حاصلخیزی خاک و لزوم انجام مطالعات بیشتر در این زمینه است.

Keywords:

climate change , Hyrcanian forests , plantation , Soil carbon sequestration , Soil fertility