مبانی فقهی آزادی و ابعاد آن

مساله آزادی یکی از مسائل مهم و جنجال برانگیز اجتماعی و سیاسی محسوب می شود. غربی ها ادعا دارند که اندیشه آزادی انسان ها ریشه در تفکر و ایدئولوژی های غربی دارد؛ اما با مطالعه منابع تاریخی نادرستی این ادعا روشن می شود؛ زیرا اندیشه اسلامی، سال ها قبل از تحولات اجتماعی و سیاسی جهان غرب، برخی از مبانی و اساسات تفکر آزادی انسان ها را مطرح کرده است. این مبانی از ابعاد مختلف تاریخی، سیاسی، اجتماعی، کلامی و فقهی مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و مطالعه کتابخانه ای به بررسی مبانی فقهی آزادی و ابعاد آن پرداخته است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مساله آزادی اساسا جزء مسائل علم کلام است. لذا در کتب فقهی کمتر به آن پرداخته شده است؛ اما این مساله بدین معنا نیست که فقهای اسلامی با مساله آزادی ناآشنا یا مخالف باشند. بلکه حتی برخی از فقهای شیعه با تخصصی که در علم کلام داشته اند، مباحثی را نیز در خصوص مساله آزادی مطرح کرده اند که از دقت و ظرافت بی نظیر برخوردارند. به همین دلیل مبانی فقهی آزادی را می توان در قاعده فقهی نفی سلطه بر دیگری، رعایت اصل عدالت و اصل اباحه عمل می توان خلاصه نمود.

مبانی فقهی آزادی و ابعاد آن Keywords:

آزادی , فقه , نفی سلطه , عدالت , اصل اباحه