معرفی باکتری Bacillus amyloliquefaciens UTB۹۶ به عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک موثر و تجزیه کننده آفلاتوکسین قارچی در شرایط آزمایشگاه

قارچ Aspergillus flavus می تواند روی طیف گسترده ای از محصولات کشاورزی و موادغذایی رشد نموده و با تولید آفلاتوکسین موجب آلودگی آن ها شود. یکی از روش های مناسب برای کنترل آفلاتوکسین، استفاده از عوامل مهار زیستی است که با کاربرد باکتریهای آنتاگونیست موثر امکان پذیر است. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی جدایه برتر آنتاگونیست علیه این قارچ روی پسته و سپس طراحی یک محیط کشت صنعتی و بهینه سازی برخی شرایط رشد آن برای به دست آوردن حداکثر زیست توده باکتری Bacillus amyloliquefaciens UTB۹۶ بود. این سویه توانست به میزان ۳۸/۹۸ درصد غلظت آفلاتوکسین را در پسته کاهش دهد. هم چنین توانایی بالایی در جلوگیری از رشد قارچ و هم چنین کاهش میزان آفلاتوکسین تولید شده به میزان ۹۹/۹۵ درصد نشان داد. علاوه بر این، ترکیبات فرار سویه UTB۹۶ توانست به میزان ۴۴/۱۴ درصد رشد قارچ را کاهش دهد. موثرترین فاکتورهای محیطی با استفاده از طرح آزمایشی پلاکت برمن، از نظر میزان اثر آن ها بر تولید زیست توده باکتری آنتاگونیست، غربال شده و در نهایت بهینه سازی تولید زیست توده باکتری در محیط کشت طراحی شده با استفاده از فاکتورهای غربال شده انجام شد. نتایج نشان داد که ملاس نیشکر و شربت خیسانده ذرت به ترتیب در غلظتهای ۱۰ و ۲ گرم بر لیتر می توانند به عنوان منابع کربن و ازت صنعتی در تولید مورد استفاده قرار گیرند و شرایط بهینه فرآیند برای تولید حداکثر زیست توده در این محیط کشت شامل pH معادل ۷، دمای ۳۰ درجه سلسیوس و نسبت کربن به ازت ۱:۲۳ بود. در نهایت با اعمال این نقاط بهینه در محیط رشد باکتری در شرایط فرمانتور نیمه صنعتی میزان زیست توده به اندازه ۱۷/۰ گرم بر لیتر و میزان قدرت آنتاگونیستی افزایش پیدا کرد. گونه Bacillus این تحقیق شباهت­هایی با گونه B. velezensis نشان می­دهد که بررسی ملکولی آن در حال انجام است.

Keywords:

آفلاتوکسین , پلاکت برمن , ترکیبات فرار , Aspergillus flavus , Bacillus amyloliquefaciens