ارزیابی توزیع فضای سبز شهری با استفاده از رویکرد عدالت فضایی در شهر زنجان

نظر به اینکه عدالت و بی عدالتی در فضا نمایان می شوند، تجزیه وتحلیل برکنش بین فضا و اجتماع در فهم بی­عدالتی های اجتماعی و نحوه ی تنظیم سیاست های برنامه ریزی برای کاهش یا حل آن ها ضروری است. تبیین مفهوم عدالت فضایی، نیازمند بررسی و شناخت مناطق در توزیع متعادل خدمات و امکانات، ازجمله فضای سبز در بین جمعیت ساکن شهر از مولفه های پایداری شهری است. هدف اصلی پژوهش بررسی این فرضیه که به­نظر می­رسد توزیع پارک­ها و فضاهای سبز شهری در بین نواحی مختلف شهر زنجان به­صورت متعادل توزیع نشده است، می­باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و با روش توصیفی تحلیل فضایی و آماری صورت گرفته است که توزیع فضایی فضاهای سبز شهر زنجان را از منظر عدالت فضایی موردبررسی قرار داده است. جهت ارزیابی فضاهای سبز از روش­های ارزیابی کمی و کیفی (ماتریس­های چهارگانه)، شاخص موران و شاخص همسایگی بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که توزیع سرانه­های فضای سبز و به ویژه توزیع پارک­ها در سطح نواحی شهر زنجان دارای وضعیت نامناسبی است و توزیع سرانه­ها در بین این نواحی تفاوت معناداری را نشان می­دهد به طوری که برخی از نواحی مانند ۱۰۱ و ۲۰۷ بسیار بیشتر از نیاز جمعیتی خود دارای فضای سبز می­باشند درحالی که برخی دیگر از نواحی مانند ۲۰۱، ۲۰۲، ۲۰۳، ۲۰۴، ۲۰۵ و ۳۰۵ فاقد هرگونه فضای سبزی می­باشد؛ و نهایتا نتایج شاخص همسایگی و موران نشان داد که الگوی توزیع پارک­های شهر زنجان، از الگوی خوشه­ای تبعیت می­کند و به صورت تصادفی بوده است و نحوه­ی توزیع پارک­ها در سطح شهر و در بین نواحی مشخص است که کاملا بدون برنامه­ریزی بوده است و عملا برنامه­ریزی برای توزیع پارک با توجه به مقیاس عملکردی آن­ها صورت نگرفته است.

Keywords:

عدالت فضایی , فضای سبز , توزیع عادلانه , زنجان