برآورد اثر ازدحام مخارج دفاعی بر مخارج بهداشت عمومی در کشورهای با گروه درآمدی مختلف

مقدمه: افزایش سهم مخارج دفاعی از کل مخارج عمومی ممکن است با توجه به مفهوم هزینه فرصت و از طریق اثر ازدحام، اثر منفی بر سهم مخارج بهداشت عمومی از کل مخارج عمومی داشته باشد. شدت این اثرگذاری می تواند با توجه به سطح درآمد تغییر کند. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه برآورد اثر ازدحام مخارج دفاعی بر مخارج بهداشت عمومی در کشورهای با گروه درآمدی مختلف می باشد. روش پژوهش: مطالعه توصیفی - تحلیلی و کاربردی حاضر با استفاده از داده های پانل ۹۰ کشور دنیا (شامل ایران) طی دوره زمانی ۲۰۱۸-۲۰۰۰، به برآورد اثر ازدحام مخارج دفاعی بر مخارج بهداشت عمومی با تفکیک کشورهای مورد مطالعه به سه گروه درآمدی شامل کشورهای با درآمد کم و پایین تر از متوسط، کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط و کشورهای با درآمد بالا و هم چنین، بررسی اثر متقاطع مخارج دفاعی و درآمد سرانه بر مخارج بهداشت عمومی کل کشورهای نمونه پرداخت. داده های مورد استفاده نیز از پایگاه داده ای سازمان بهداشت جهانی، شاخص های توسعه جهانی متعلق به بانک جهانی و SIPRI گردآوری شدند. هم چنین، برآورد مدل ها در قالب داده های پانل پویا و با استفاده از تحلیل های مانایی و هم انباشتگی پانلی و روش برآورد گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) در نرم افزار Eviews۱۰.۰ صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد که اثر ازدحام مخارج دفاعی بر مخارج بهداشت عمومی بر حسب کشش و برای کشورهای با درآمد پائین و کمتر از متوسط، کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط و کشورهای با درآمد بالا به ترتیب معادل، ۰/۶۵۴-، ۰/۴۵۳- و ۰/۳۱۶- برآورد شده است. اثر متقاطع مخارج دفاعی و درآمد سرانه بر مخارج بهداشت عمومی کل کشورهای مورد مطالعه نیز مثبت و معادل ۰/۱۱۲ می باشد. نتیجه گیری: اثر ازدحام (منفی) مخارج دفاعی بر مخارج بهداشت عمومی برای تمام کشورها با گروه های درآمدی مختلف تایید می شود؛ اما با افزایش سطح درآمد سرانه، این اثر ازدحام از لحاظ جبری کاهش می یابد. بر این اساس اتخاذ سیاست های لازم در جهت تامین امنیت بدون صرف مخارج دفاعی بالا بالاخص در کشورهای با درآمد سرانه پائین به منظور جلوگیری از کاهش مخارج بهداشت عمومی، ضروری است.

Keywords:

اثر ازدحام , مخارج بهداشت عمومی , مخارج دفاعی , درآمد سرانه , روش گشتاورهای تعمیم یافته