بهینه سازی چند هدفه شبکه تامین فرآورده های خونی به منظور حداقل سازی زمان ارسال و میزان تقاضای برآورد نشده بیمارستانی

مقدمه: با توجه به اهمیت خون به عنوان یک عنصر حیاتی در سیستم سلامت، در این پژوهش، زنجیره تامین خون در سه سطح اهداکنندگان، بانک ها (مراکز خون) و بیمارستان ها در قالب یک مدل چندهدفه به منظور حداقل­سازی مجموع هزینه ها، حداقل سازی زمان کلی ارسال واحدهای خونی و حداقل­سازی میزان تقاضای برآورد نشده بیمارستان­ها در هر دوره، مدل­سازی شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش توصیفی و از نوع کمی است. داده­های مورد نیاز برای پیاده سازی مساله واقعی در سال ۱۴۰۰ با مراجعه به دفتر منطقه­ای سازمان انتقال خون استان تهران و با همکاری سیستم نگاره گردآوری شده­است. با توجه به ماهیت Np-hard مساله، مدل پیشنهادی با استفاده از سه الگوریتم ژنتیک، NSGAII و MOPSO در نرم­افزار گمز حل شده است.یافته ها: در مدل پیشنهادی، تطابق گروه­های خونی در تامبن تقاضا، سیستم صف، تخصیص گروه­های خونی در آزمایشگاه­ها و بانک های خون، هدر رفت خون در آزمایشگاه، انتقال محصولات بین مراکز تقاضا و نیز پارامترهای حساس و تعیین­کننده­ای مدل مانند؛ پارامتر تقاضا، اهدای خون و زمان حمل محصولات خونی بین اجزای شبکه، به­صورت غیرقطعی در نظر گرفته شده است. یافته ها نشان می­دهند که در اجرای مسائل ۳، ۷، ۱۰ و ۱۲ برای شاخص کیفیت الگوریتم MOPSO دارای عملکرد مناسب تری است، اما به­طور کلی و بر اساس دفعات اجرا و همچنین میانگین آنها، الگوریتم NSGA-II عملکرد بهتری دارد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج، مدل ارائه شده منجر به کاهش مجموع هزینه­ها، زمان کلی ارسال واحدهای خونی و میزان تقاضای برآورد نشده بیمارستان ها می­شود.

Keywords:

بهینه سازی چند هدفه , شبکه تامین فرآورده های خونی , رویکرد هیبریدی , الگوریتم فرا ابتکاری