حکمرانی مطلوب در بخش محیط زیست از منظر نظم تقنینی جمهوری اسلامی ایران

یکی از چالش هایی که بشر در آینده با آن روبه رو خواهد شد، از بین رفتن منابع طبیعی و تخریب کره مسکونی است . مدیریت دولتی به دنبال یافتن ترکیبی میان تعقل گرایی مدیریت و تحقق منافع عمومی است . با توجه به اهمیت مسائل محیط زیست ، همه کشورها تلاش می کنند با برنامه ریزی صحیح و با به کارگیری روش های مناسب ، هم به اهداف اقتصادی خود دست یابند و هم آسیب های زیست محیطی را به حداقل برسانند که با حکمرانی مطلوب در بخش محیط زیست می توان به آن دست یافت . عوامل زیادی بر تخریب محیط زیست و کیفیت آن تاثیرگذارند که در این میان، حکمرانی مطلوب به عنوان یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر متغیرهای محیط زیستی مورد توجه تصمیم گیرندگان اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است . ازاینرو با توجه به اهمیت مسائل زیست محیطی و بحران های زیست محیطی کشور در این مقاله سعی شده است تا ضمن تشریح بحران های زیست محیطی کشور، با بررسی شاخصهای حکمرانی مطلوب به بررسی نقش دولت ها در نحوه مدیریت بحران های زیست محیطی پرداخته شود. نتایج این مقاله نشان می دهد که میانگین شاخص های حکمرانی خوب تاثیر مستقیم و معناداری بر کیفیت محیط زیست دارد و بهبود این شاخص ها تاثیر مثبتی بر عملکرد محیط زیست دارد و کشورهای در حال توسعه می توانند به توسعه پایدار همراه با حفظ محیط زیست دست پیدا کنند. این در حالی است که شاخص عملکردی محیط زیست کشور ما ( رتبه ۶۷ در سال ۲۰۲۰) نشان از وضعیت ضعیف شاخص های محیط زیستی را می دهد که نشانگر ضرورت توجه کافی به مسائل حوزه محیط زیست است . اگرچه هزینه تغییر در سیستم حکمرانی فعلی محیط زیست کشور زیاد است اما به طور طبیعی هزینه های طولانی مدت تخریب محیط زیست برای کشور بسیار بیشتر است . بنابراین یا باید با احتساب هزینه های زیست محیطی و ارزش گذاری اقتصادی منابع طبیعی ، هزینه مدیریت محیط زیست پایدار را پرداخت و یا باید منتظر پیامدهای مدیریت ناپایدار محیط زیست کشور بود. ازاین رو تصمیم گیرندگان حوزه سیاستگذاری باید بدانند که ایران به لحاظ محیط زیستی وضعیت حساسی دارد و اگر اقدامات جدی و موثری درحوزه حکمرانی محیط زیست صورت نگیرد باید انتظار مشکلات بزرگتری را در کشور داشت .

Keywords:

حکمرانی , محیط زیست , توسعه پایدار , شاخص ها , سیاستگذاری