تاثیر مداخله آموزشی بر رفتارهای پیش گیرانه دیابت بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در دانش آموزان پسر در معرض خطر پایه دوم دبیرستان شهرستان خاش در سال ۱۳۹۸: یک مطالعه نیمه تجربی

چکیده زمینه و هدف: اجرای برنامه های آموزش بهداشت از راه­کارهای ضروری برای پیش­گیری از دیابت در نوجوانان است. هدف مطالعه حاضر، تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیش­گیرانه دیابت نوع دو می­باشد. موادو روش­ها: این مطالعه نیمه تجربی در سال ۱۳۹۸ بر روی ۱۴۳ دانش آموز پسر دبیرستانی در معرض خطر در شهرستان خاش (در جنوب غرب ایران) که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه (۷۰ نفر در گروه مداخله، ۷۳ نفر در گروه کنترل) قرار گرفتند، انجام شد. ابزار گردآوری داده­ها، پرسش­نامه مشخصات دموگرافیک، دانش، سازه­های مدل و رفتارهای پیش­گیری از بیماری بود. برنامه آموزشی در ۷ جلسه یک ساعته برگزار شد. برای گروه کنترل اقدامی انجام نشد. داده ها قبل از مداخله، بلافاصله و سه ماه پس از مداخله جمع آوری و با استفاده از آزمون مجذور کای، آزمون t مستقل و آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه­گیری­های مکرر تجزیه­ و ­تحلیل شد. یافته ها: تغییرات میانگین نمرات دانش، سازه های الگو و رفتار در گروه مداخله، طی سه زمان قبل از آموزش، بلافاصله و سه ماه بعد از آموزش معنی دار بود (۰۰۱/۰p<). میانگین نمره رفتار گروه مداخله در مرحله پیش آزمون برابر ۳۶/۱۷ از ۳۵ نمره بود که بلافاصله بعد از مداخله ۹۶/۲۲ و سه ماه بعد برابر ۵۷/۱۸ بود، اما این روند در گروه کنترل، در طی زمان کاهشی بوده است. نتیجه گیری: با توجه به تاثیر برنامه مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی در ارتقاء رفتارهای پیش­گیری از دیابت در دانش آموزان، طراحی، اجرا و ارزیابی برنامه نظریه محور در کنترل و پیش­گیری از دیابت در نوجوانان پیشنهاد می شود. واژه­ های کلیدی: مداخله آموزشی، الگوی اعتقاد بهداشتی، دیابت، رفتارهای پیش­گیری، دانش ­آموزان

Keywords:

Educational intervention , Health belief model , Diabetes , Prevention behaviors , Students , مداخله آموزشی , الگوی اعتقاد بهداشتی , دیابت , رفتارهای پیش گیری , دانش آموزان