پهنه بندی استعداد اقلیمی برای کشت زعفران در استان کرمان به روش تحلیل سلسله مراتبی

کاشت زعفران (Crocus sativus L) به عنوان ارزشمندترین گیاه و گران ترین ادویه موجود در دنیا ، به دلیل کارایی بیشتر مصرف آب در مناطق نیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی با در نظرگیری هم زمان عوامل مختلف موثر بر رشد زعفران بهترین و کم هزینه ترین روش جهت شناسایی مناطق مستعد کاشت زعفران است. پژوهش حاضر طی سال­های ۱۳۹۶ الی ۱۳۹۸ به منظور پهنه بندی و شناسایی مناطق مستعد کاشت زعفران در استان کرمان انجام گردید. برای این پژوهش از داده های روزانه ۱۳ ایستگاه سینوپتیک در طی سال­های ۱۳۷۷ تا ۱۳۹۷ استفاده شد پس از بررسی همگنی داده ها اقدام به تهیه لایه های اطلاعاتی در سامانه اطلاعات جغرافیایی گردید. لایه های مورد مطالعه شامل ارتفاع، شیب، یخبندان، بارندگی، دماهای بیشینه و کمینه مطلق و احتمال وقوع دمای کمتر از پنج درجه در آبان ماه بوده که برای هر ایستگاه محاسبه و نقشه تغییرات آن ترسیم گردید. نقشه شیب نیز از مدل رقومی ارتفاع استخراج گردید. پس از وزن ‎دهی لایه های فوق با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی نقشه پهنه بندی نهایی در محیط ARC-GIS تهیه گردید. نتایج نشان داد که مناطق جنوبی و شرق استان مناسب کاشت زعفران نمی باشند بلکه مناطق مستعد کشت زعفران متمرکز بر بخش های کوهپایه ای شهرستان های بافت، بردسیر، زرند و شهربابک می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده شهرستان های کهنوج، منوجان، جنوب شهرستان جیرفت، شرق شهرستان بم و جنوب شهرستان بافت جزء مناطق نامناسب بوده که حدود ۵۹ درصد مساحت استان را تشکیل می دهند. همچنین ۱۵ درصد مساحت استان در پهنه متوسط و ۱۶ درصد در پهنه مناسب طبقه بندی شدند. مناطق بسیارمناسب نیز حدود ۱۰ درصد از سطح کل استان را شامل می شوند.

Keywords:

دماهای بحرانی , سیستم اطلاعات جغرافیایی , زعفران