بررسی میانگین شاخص دوز بیماران در آزمون های سی تی قفسه سینه و شکم/لگن در بیمارستان علی بن ابی طالب (ع) رفسنجان در سال ۱۳۹۶: یک مطالعه توصیفی

چکیده زمینه و هدف: حفاظت پرتویی بیماران در سی­تی­ اسکن، با توجه به کاربرد گسترده و دوز بالای آزمون­های سی­تی و اثرات پرتویی ناشی از آن ضروری است. اولین گام در حفاظت پرتویی، تعیین میانگین شاخص دوز بیماران در آزمون­های سی­تی است که هدف این پژوهش می­باشد. مواد و روش­ها: مطالعه توصیفی حاضر بر روی شاخص دوز بیماران بزرگ سال مراجعه کننده به بخش سی­تی ­اسکن بیمارستان علی­بن­ابی­طالب(ع) رفسنجان در آزمون­های قفسه سینه و شکم لگن در ۵ ماه در سال ۱۳۹۶ انجام شد. شاخص دوز سی­تی حجمی و دوز اندازه-مدار ۱۳۵ بیمار جمع­آوری و میانگین آن­ها برای گروه­های وزن، شاخص توده بدنی و قطر جانبی بیماران به­دست آمد و با سطح دوز مرجع ایران و روش منحنی دوز آستانه مقایسه شد. یافته­ها: بازه میانگین شاخص دوز سی­تی حجمی برحسب میلی­گری برای گروه­های قطر جانبی، شاخص توده بدنی و وزن و برای قفسه سینه به ترتیب برابر ۲/۱۶-۴/۴، ۲/۱۶-۶/۵ و ۲/۱۶-۱/۴ و برای شکم/لگن برابر ۳/۱۹-۹/۵، ۶/۲۵-۸/۶ و ۶/۲۵-۵/۶ بود. بازه میانگین دوز اندازه-مدار متناظر برحسب میلی­گری برای قفسه سینه به ترتیب برابر ۹/۱۱-۷/۷، ۹/۱۱-۵/۸ و ۹/۱۱-۷/۷ و برای شکم/لگن برابر ۵/۲۱-۸/۹، ۵/۲۱-۷/۱۰ و ۵/۲۱-۵/۱۰ است. هم­چنین، میانگین شاخص دوز بیماران استاندارد رفسنجان کم تر از سطح دوز مرجع ملی ایران است. نتیجه­گیری: مقایسه میانگین شاخص دوز بیماران برای گروه­های وزن، قطر جانبی و شاخص توده بدنی برای آزمون­های قفسه سینه و شکم/لگن با روش منحنی دوز آستانه نشان می­دهد، پروتکل­های بهینه­ای در این آزمون­ها در بخش سی­تی­ اسکن بیمارستان علی­بن­ابی­طالب(ع) رفسنجان به­کار می­رود. با این­حال، بهبود پروتکل­ها به کاهش بیش تر دوز بیماران منجر می­شود. واژه­های کلیدی: سی­تی ­اسکن، دوز پرتویی، پایش دوزیمتری، رفسنجان

Keywords:

CT scan , Radiation dosage , Dosimetry surveys , Rafsanjan , سی­تی ­اسکن , دوز پرتویی , پایش دوزیمتری , رفسنجان