مقدمه ای بر روش ها و تجزیه و تحلیل های آماری در مقالات منتشر شده یا دستورالعمل سمپل

سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره هفدهم، اردیبشهت ۱۳۹۷، ۹۲-۹۱     مقدمه ای بر روش ها و تجزیه و تحلیل های آماری در مقالات منتشر شده یا دستورالعمل سمپل   An introduction to the "Statistical Analyses and Methods in the Published Literature" or the SAMPL Guidelines   محسن رضائیان[۱]،[۲]   دستورالعمل سمپل SAMPL Guidelines در پاسخ به نیاز روزافزون محققین علوم سلامت در استفاده صحیح از روش های آماری به هنگام نگارش مقالات علمی تدوین شده است [۱]. در مقدمه ی این دستورالعمل، به این نکته مهم اشاره شده است که دستورالعمل سمپل، تکمیل کننده ی سایر دستورالعمل های نگارش مقالات علمی نظیر کانسورت CONSORT [۲] و استروب STROBE [۳] بوده و تکرار کننده ی آنها نیست [۴]. به گفته ی طراحان، دو اصل اساسی در طراحی این دستورالعمل وجود دارد: نخست اینکه به هنگام نگارش یک مقاله باید روش های آماری مورد استفاده با وضوح کامل و با ذکر جزئیات لازم آنچنان بیان گردد که اگر خواننده ی آگاهی، به داده های مقاله دسترسی داشته باشد، بتواند تمام تجزیه و تحلیل های شرح داده شده را تکرار نماید. اصل اساسی دوم هم که بی ارتباط با اصل اول نیست، بر این اساس بنا شده است که باید تمام جزئیات لازم که محاسبات مقاله بر پایه آن بنا شده است، ذکر گردد. برای نمونه، به هنگام محاسبه ی درصدها باید صورت و مخرج کسر ذکر گردند. این نکته به خصوص هنگام محاسبه شاخص هایی نظیر خطر (Risk) نسبت شانس (Odds ratio) و نسبت مخاطره (Hazard ratio) اهمیت دو چندانی پیدا می نماید [۴]. این دستورالعمل از دو قسمت مجزا تشکیل شده است. نخستین قسمت به بیان اصول عمومی برای گزارش روش های آماری (General principles for reporting statistical methods) و قسمت دوم به بیان اصول عمومی برای گزارش نتایج آماری (General principles for reporting statistical results) اختصاص یافته است. در این دو قسمت، طراحان دستورالعمل به ارائه اصولی می پردازند که به گزارش شفاف و بدون ابهام روش ها و نتایج آماری کمک های شایان توجهی می نماید. این اصول در قسمت اول یعنی گزارش روش های آماری در سه بخش: تجزیه و تحلیل های ابتدایی (Preliminary analyses)، تجزیه و تحلیل های اولیه (Primary analyses) و تجزیه و تحلیل های مکمل (Supplementary analyses) ارائه شده اند [۴]. همچنین، بخش دوم یعنی اصول عمومی برای گزارش نتایج آماری شامل: گزارش اعداد وآمارهای توصیفی (Reporting numbers and descriptive statistics) گزارش خطر، میزان ها و نسبت ها (Reporting risk, rates and ratios)، گزارش آزمون های فرضیه (Reporting hypothesis test) گزارش تجزیه و تحلیل های ارتباط (Reporting association analyses)، گزارش تجزیه و تحلیل های همبستگی (Reporting correlation analyses)، گزارش تجزیه و تحلیل های رگرسیون (Reporting regression analyses)، گزارش تجزیه و تحلیل های واریانس و کوواریانس (Reporting analyses of variance(ANOVA) or of covariance (ANCOVA))، گزارش تجزیه و تحلیل های بقاء (زمان تا رخ داد) (Reporting Survival (time to event analyses)) و بالاخره گزارش تجزیه و تحلیل های بیزین (Reporting Bayesian analyses) می باشد [۴]. مروری بر متون موجود نشان می دهد که برخی مجلات، استفاده از این دستورالعمل را سرلوحه کار خود قرار داده اند [۵]. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان نیز از نویسندگان، داوران و خوانندگان فرهیخته خود درخواست می نماید که به منظور گزارش شفاف و بدون ابهام روش ها و نتایج آماری، مطالعه و استفاده از این دستورالعمل را مورد توجه خود قرار دهند.   References[j۱]  [۱] Thiese MS, Walker S, Lindsey J. Truths, lies, and statistics. J Thorac Dis ۲۰۱۷; ۹(۱۰): ۴۱۱۷-۴۱۲۴. doi: ۱۰.۲۱۰۳۷/jtd.۲۰۱۷.۰۹.۲۴. [۲] Moher D, Schulz K, Altman DG. for the CONSORT Group CONSORT statement: revised recommendations for improving the quality of reports of parallel-group randomized trials. Ann Intern Med ۲۰۰۱; ۱۳۴: ۶۵۷-۶۲. [۳] von Elm E, Altman DG, Egger M, Pocock SJ, Gotzsche PC, Vandenbroucke JP. The Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology (STROBE) Statement: guidelines for reporting observational studies. Ann Intern Med ۲۰۰۷; ۱۴۷ (۸): ۵۷۳–۵۷۷, PMID: ۱۷۹۳۸۳۹۶. [۴] Lang TA, Altman DG. Basic statistical reporting for articles published in biomedical journals: the "Statistical Analyses and Methods in the Published Literature" or the SAMPL Guidelines. Int J Nurs Stud ۲۰۱۵; ۵۲(۱): ۵-۹. doi: ۱۰.۱۰۱۶/j.ijnurstu.۲۰۱۴.۰۹.۰۰۶. Epub ۲۰۱۴ Sep ۲۸. [۵] Freshwater MF. Annals of Plastic Surgery Adopts and Recommends the SAMPL Guidelines for Statistical Analyses. Ann Plast Surg ۲۰۱۳; ۷۱(۶):۶۲۹-۳۰. doi: ۱۰.۱۰۹۷/۰۱.sap.۰۰۰۰۴۳۵۷۵۴.۵۳۶۵۵.۰۱.     [۱]- استاد گروه آموزشی اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران ارکید: orcid.org/۰۰۰۰-۰۰۰۳-۳۰۷۰-۰۱۶۶     تلفن: [phone]، دورنگار: ۳۱۳۱۵۱۲۳-۰۳۴، پست الکترونیکی: moeygmr۲@yahoo.co.uk [۲]- استاد مرکز تحقیقات محیط کار، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران  [j۱]سرکار خانم بشارت با سلام. به نظر می رسد، بخش های هایلایت شده با قلم زرد (شامل Doi و PMID) مطابق با فرمت مجله نمی باشد. لطفا چک و حذف گردد.

Keywords:

SAMPL Guidelines , CONSORT , دستورالعمل سمپل , کانسورت