تاثیر جهت شیب بر تغییرپذیری مکانی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه کیاسر مازندران

خاک یک سیستم ناهمگن، متنوع و پویا می­باشد که بررسی تغییرات زمانی و مکانی آن برای مدیریت اصولی عرصه­های طبیعی ضروری است. در تحقیق حاضر تغییرات مکانی برخی از ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک تحت تاثیر جهت دامنه در مراتع کیاسر بررسی شده است. در حوضه پشتکوه کیاسر دو سایت نمونه­برداری با شرایط یکسان اقلیمی، شیب، ارتفاع و زمین شناسی، فرم رویشی در دو جهت متفاوت شیب انتخاب شدند. در هر سایت نمونه­برداری یک شبکه نمونه­برداری با سلول­های ۴۰۰ متر مربعی پیاده شده و تعداد  ۵۰ نمونه خاک از عمق ۰- ۳۰ سانتی­متر از هر سایت جمع­آوری و به آزمایشگاه منتقل و ویژگی­های خاک شاملpH ، میزان کربنات کلسیم معادل (CCE)، نیتروژن کل، کربن آلی، بافت خاک (درصد سیلت، رس و شن) و درصد رطوبت خاک اندازهگیری شدند. سپس داده­های غیرنرمال، نرمال گردیده و تجزیه تحلیل­های آماری و زمین آماری انجام شد. نتایج آزمون t نشان داد که میزان کربن آلی از نظر آماری در شیب رو به شمال تفاوت معنی­داری (۰۱/۰p<) با شیب رو به جنوب نداشت، اما بقیه ویژگی­های خاک در دو جهت متفاوت (۰۱/۰p<) بودند. در جهت رو به شمال تنها هدایت الکتریکی از خود وابستگی مکانی قوی (با نسبت اثر قطعه­ای به سقف کمتر) نشان داد و کربن آلی و درصد سیلت وابستگی مکانی ضعیف داشته (با نسبت اثر قطعه­ای به سقف بیشتر) و بقیه ویژگی­های مورد مطالعه وابستگی مکانی متوسط داشتند. در جهت رو به جنوب درصد رس و نیتروژن کل وابستگی مکانی قوی داشته، pH، هدایت الکتریکی و درصد شن وابستگی ضعیف مکانی از خود نشان دادند و بقیه ویژگی­ها دارای وابستگی متوسط مکانی بودند.

Keywords:

واژه های کلیدی: تغییرات مکانی , جهت شیب , زمین آمار , کیاسر , ویژگی های خاک