بررسی شرح های بیت «پیر ما گفت» با تاکید بر ابهام، در پرتو تعریف ابن ابی الاصبع و نظریه امپسن
Publish place: journal of Literary Texts in Iraqi Career، Vol: 3، Issue: 2
Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 110
This Paper With 17 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ADAB-3-2_005
تاریخ نمایه سازی: 1 بهمن 1401
Abstract:
بیت «پیر ما گفت...» از دیرباز محل بحث، شرح و نقد فراوان بوده است. در نگاه کلی سه رویکرد را در شرح های این بیت میتوان بازشناخت: الف) تلاش در معناکردن بیت با مفهوم بیخطابودن قلم صنع؛ ب) قائلبودن به تشکیک حافظ در بیخطابودن صنع؛ ج) تاکید بر ابهام و منطق خاص شعر. در این پژوهش بعد از مرور و دستهبندی شرح های این بیت، ابهام بیت به عنوان یکی از عناصر اصلی در رسیدن به منطق هنری در پرتو تعریف ابنابیالاصبع و امپسن بررسی شد. در بیت همانند تعریف ابنابیالاصبع دو معنای مختلف (متضاد) را میشود یافت که به لحاظ وجود قرینه هر دو موقعیت یکسانی دارند و نمیشود به قطع یکی را بر دیگری ترجیح داد. همچنین هر هفت موردی که بهگفته امپسن سبب ایجاد ابهام در کلام میشود، به نوعی در این بیت حضور دارند. واژه های چندوجهی، تناقض و تنش و تشکیک در بیت ملاحظه میشود؛ به صورتی که ادعای پیر مبنی بر بیخطابودن قلم صنع همراه میشود با عباراتی که تناقض و چالش را سبب میشوند و قطعیتی به مخاطب انتقال نمیدهند و درنهایت میتوان ادعا کرد که شاعر هیچ نظر روشن و قاطعی نمیدهد و ادامه فرایند معنیکردن شعر برعهده خود مخاطب گذاشته میشود؛ بنابراین حافظ طبق نظریات جدید و قدیم در شعر خود به ابهام هنری دست یافته و با مهارت تمام، تناقض و تنش را در شعر پرورانده و درنهایت مخاطب را در معنیکردن شعر شریک کرده است.
Keywords:
Authors
سجاد صادق وند
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
قدرت الله طاهری
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :