تحلیل روابط حاکم بر بارش، دبی جریان و دبی رسوب حوضه ی آبریز لیقوان چای (با استفاده از برنامه ریزی ژنتیک در بازه ی زمانی فصلی)

مطالعه و بررسی فرآیند رسوب­زایی به ­عنوان یکی از معضلات اساسی و مطرح در مدیریت حوضه ­های آبریز، بدون شناخت ماهیت پیچیده و عوامل موثر در وقوع آن امکان پذیر نیست. در تحقیق حاضر با هدف بررسی این عوامل در حوضه­ ی­ آبریز لیقوان چای، ابتدا دبی رسوب معلق، برای روزهایی بدون داده­ برداری با استفاده از مدل­ سازی رابطه­ ی بین دبی جریان و دبی معلق رسوب در برنامه ­ریزی ژنتیک برآورد شد. سپس برازش توابع رگرسیونی بین پارامترهای دبی متوسط جریان و بارش با دبی رسوب معلق در محیط برنامه ی SPSS و مدل سازی در برنامه­ ریزی ژنتیک در بازه ی زمانی فصلی انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین متغیر دبی متوسط جریان و دبی رسوب معلق اثر معنی­ دار همراه با همبستگی بالای ۹۰ % وجود داشته و بین متغیر بارش و دبی رسوب معلق اثر معنی­ دار همراه با همبستگی پایین نسبت به دبی متوسط جریان برقرار است. بالاترین میزان همبستگی بین بارش و دبی رسوب معلق در فصل بهار و پایین ترین میزان این همبستگی برای فصول پاییز و زمستان بوده است. در برنامه ­ریزی ژنتیک از ۳ تیپ مدل استفاده شد و با توجه به معیارهای ارزیابی، مدل دوم (دبی متوسط جریان و دبی رسوب معلق) دقیق ترین مدل نسبت به مدل­ های اول (بارش و دبی رسوب) و سوم (دبی متوسط جریان و بارش با دبی رسوب معلق) شناسایی شد. در بیشتر موارد وارد کردن متغیر بارش همراه با دبی متوسط جریان در مدل، از دقت آن کاسته است.

Keywords:

حوضه ی آبریز , دبی رسوب , لیقوان چای , برنامه ریزی ژنتیک