بررسی کمی و کیفی موسیلاژ بالنگوی شهری (Lallemantia iberica(MB) Fischer & Meyer) با کاربرد کودهای شیمیایی مرسوم و نانو

چکیدهمقدمه و هدف: در کشاورزی مرسوم کاربرد بیش از حد کودهای شیمیایی در مقیاس وسیع باعث کاهش کارایی مصرف عناصر غذایی و مشکلات زیست محیطی جدی از قبیل آلودگی آب­ و خاک، فرسایش ژنتیکی، فرسایش خاک، تخلیه عناصر غذایی، اسیدی شدن خاک­ها و سایر موارد شده است. امروزه به منظور رسیدن به کشاورزی پایدار بهمراه عملکرد بیشینه و کمترین خسارت زیست محیطی، می­توان از روش­های دیگر کوددهی (استفاده از نانو کودها) استفاده کرد تا عناصر عناصر غذایی مورد نیاز برای رشد و تولید محصول فراهم شود و هم ساختار خاک در شکل مطلوب حفظ شود. مواد و روش­ها: به منظور بررسی اثرات کاربرد نانوکودهای ماکرو و میکرو بصورت جداگانه و تلفیقی با  کودهای شیمیایی بر میزان و ترکیبات موسیلاژ گیاه دارویی بالنگوی شهری (Lallemantia iberica)، آزمایشی به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال ۱۳۹۸ اجرا شد. تیمارهای شامل کاربرد ۱۰۰ درصد کود شیمیایی مرسوم (اوره و سوپرفسفات تریپل به ترتیب با مقادیر ۱۵۰ و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار)، ۱۰۰ درصد نانوکود ماکرو (نانو کلات نیتروژن، فسفر و پتاسیم)،۱۰۰ درصد  نانوکود میکرو (نانو کلات آهن، روی و منگنز)، ۵۰ درصد نانوکود ماکرو+ ۵۰ درصد نانوکود میکرو، ۵۰ درصد کود شیمیایی+ ۵۰ درصد نانوکود ماکرو، ۵۰ درصد کود شیمیایی+ ۵۰ درصد نانوکود میکرو و ۵۰ درصد کود شیمیایی+ ۲۵ درصد نانوکود ماکرو+ ۲۵ درصد نانو کود میکرو بودند. نانوکودهای مورد استفاده قبل از مرحله گلدهی محلول پاشی شدند. یافته­ها: نتایج نشان داد که بیشترین (۳/۵۸۱ کیلوگرم در هکتار) و کمترین (۳/۳۲۱ کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه بالنگو به ترتیب با کاربرد ۵۰ درصد کود شیمیایی+ ۲۵ درصد نانوکود ماکرو+ ۲۵ درصد نانوکود میکرو و کاربرد جداگانه ۱۰۰ درصد نانوکود میکرو مشاهده شد. همچنین بالاترین میزان درصد و عملکرد موسیلاژ با کاربرد تلفیقی تیمار کود شیمیایی با نانوکودهای ماکرو میکرو بدست آمد. نتایج همبستگی و تجزیه به مولفه­های اصلی نشان داد که همبستگی مثبت و معنی­داری بین عملکرد دانه، درصد و عملکرد موسیلاژ وجود داشت. آنالیز ترکیبات موسیلاژ نشان داد که بیشترین میزان گلوکرونیک اسید، آرابینوز، رافینوز، رامنوز، گالاکتوز، گزایلوز و گلوکوز با کاربرد تلفیقی ۵۰ درصد کود شیمیایی به همراه ۲۵ درصد نانوکود ماکرو و ۲۵ درصد نانوکود میکرو حاصل شد.نتیجه­گیری: بطور کلی نتایج نشان داد که کاربرد تلفیقی ۵۰ درصد کود شیمیایی به همراه ۲۵ درصد نانوکود ماکرو و ۲۵ درصد نانوکود میکرو به عنوان یک روش جدید در تولید و کشت گیاهان دارویی، می­تواند به بهبود عملکرد کمی و کیفی بالنگوی شهری تحت شرایط دیم منجر شود.

Keywords:

واژه های کلیدی: بالنگو , عملکرد دانه , عملکرد موسیلاژ , گیاه دارویی , نانوکود