مدلسازی مدیریت منابع آب زیرزمینی (چاهها) با ابزار پویایی شناسی سیستمها

بهره برداری از منابع آب زیرزمینی جهت مصارف کشاورزی و ... به شکل چاه، چشمه و قنات صورت میگیرد. چاهها از جمله منابع با قابلیت کنترل بهره برداری هستند که نقش موثری در وضعیت سفره آب زیرزمینی نیز دارند. در مقاله حاضر با نگاه سیستمی و ابزار پویایی شناسی سیستمها به بررسی وضعیت بهره برداری این منابع آب در دهه های گذشته پرداخته شده است. سعی شده تا با بررسی تجربی و میدانی، فرایندهای دینامیکی حاکم بر مصرف آب از طریق چاهها در بخش کشاورزی مورد شناسایی و توسعه قرار داده شوند. ساختار نهایی توسعه داده شده که تنها شامل نمودارهای علیتی است بخوبی نشان میدهد عدم شناسایی متغیر مناسب تصمیم گیری، عدم ساختارشناسی دینامیکی و در نتیجه نگاه مقطعی و بخشی منجر به عدم تصمیم گیری مناسب در بهره برداری از منابع آب زیرزمینی، غفلت از راهکارهای کنترلی مناسب، عدم شناسایی ارتباط بین مولفه های متعدد و در نهایت عدم دید مناسب مدیران از وضعیت واقعی حاکم بر موضوع شده است. به عبارتی مقاله حاضر نشان میدهد چگونه مدلسازیهای مبتنی بر نگرش سیستمی و با ابزار پویایی شناسی سیستمها نقش موثری در آموزش متولیان جهت شناسایی ساختار حاکم بر سیستم تحت مدیریت خود دارند.

Keywords:

تفکر سیستمی , پویایی شناسی سیستمها , مدیریت منابع آب زیرزمینی