معرفی روش پژوهشی مبتنی برکنش هنری دردوره تحصیلات تکمیلی با تاکید بر هنرهای صناعی

یکی از معضلات پژوهش در مقطع تحصیلات تکمیلی رشته ­های هنر، روش­های پژوهشی رایجی است که بدون در نظر گرفتن ماهیت هنر از حوزه­ های علوم ­انسانی بدان سرایت کرده، که در عمل به توسعه مرزهای هنر به­ عنوان رسانه ­ای مستقل و قدرتمند که هدف آن گسترش تجربه حسی و ادارکی مخاطب است، کمکی نمی­کند. پیدایش روش پژوهشی مبتنی بر کنش هنری (کنش­محور) در چند دهه اخیر در دانشگاه­ های دنیا، نتیجه ناکارآمدی روش­های متداول ناهمگون با هنر بوده که در پی تلاش هنرمندان پژوهشگر در مقطع تحصیلات تکمیلی به­ ویژه دکترا ابداع شده است. در این روش پژوهشی، هنرمند پژوهشگر از آزادی عمل برخوردار است و با کاربست روش­­های متناسب با پروژه تحقیقاتی خود اقدام به خلق اثر هنری خود می­کند. خلق اثر هنری از پشتوانه تحقیقاتی برخوردار بوده و مدام از طریق خود پژوهشگر و مخاطبین مورد ارزیابی و اصلاح قرار می­گیرد. اثر هنری حاصل از این نوع پژوهش ضمن بدیع بودن، از چارچوب نظری برخوردار بوده و مستندات تمام مراحل ثبت می­گردد، لذا قابل ادراک و انتقال به مخاطب است. پژوهش مبتنی بر کنش هنری به­ شکل منحصربه ­فردی جایگزین روش­های متداول قبلی شده، تا با طرح این پرسش از خودمان که، جایگاه و ارزش هنر و طراحی در اجتماع چیست؟ ما را ترغیب به گفت­ وگوی اجتماعی خردمندانه با تفکر و بیانی روشن و انتقادی از طریق یک پاردایم مفصل ­بندی شده نماید و فرهنگ جدیدی را برای درک و پشتیبانی جامعه ایجاد کند. این مقاله تلاش دارد تا با تحلیل عملکرد هنرمند پژوهشگر در رساله دکترای رشته هنرهای صناعی، ضمن معرفی این روش پژوهشی، دریچه ­ای نو به ­روی اساتید و دانشجویان دوره­ ی تحصیلات تکمیلی باز کرده و در راستای بازگرداندن هدف اصلی پژوهش هنر که همانا گسترش دادن مرزهای هنر است، گامی موثر بردارد.

Keywords:

پژوهش هنر , هنرهای صناعی , روش پژوهش , پژوهش کنش محور