بررسی و ارزیابی معماری تاریخی قبل از اسلام تا کنون در کشور

محوطه تاریخی - فرهنگی تاق بستان در دیواره رشته کوه ها ی پرآو - بی ستون قرارگرفته است . این محوطه از دوران ساسانی باقی مانده است که شامل سه بخش ی اصل از برجسته نقش ی ها سنگیبا نامهای متداول تاقبزرگ، تاق کوچک و نقش ی اردشیر دوم . است این آثار از زمان خلق دوره (ی ساسان) تاکنون دائما در معرضعوامل محیطی بوده اند و تخریب های در رخداده آن سطوح تر کم بررسی اند شده سببنیدید . دران پژوهش با هدف بررس ی الگوها ی تخر یب نقوش برجست ه ی، سنگ الگوهای تخریب از طریقمشاهده و بررسی میدانی و به روش ماکروسکوپ ی شناسایی . شدند در بررسی ها ی انجام شده معلوم گشت کهرسوبات سطح به بطور گسترده (عمدتا در تاق) بزرگ ها رنگ روشن تا نارنجی و قهوه ای و حتی، سطح نقوشرا برجسته پوشانده اند، به طوری که ظرافت ها ی نقوش ساسانی از دید عموم مخفی مانده است.در ضلع غربی تاق بزرگ ا نی رسوبات سطحی باعث مخدوش شدن بخش اعظمی ازنقش برجسته ها (خصوصا صورت ندیمان و همراهان شاه) به شکل پوسته های زمخت اند شده . تاقکوچک و نقش اردشریدوم ، کمتری تحت ر رسوبات انحلال ی قرار گرفته اند؛ زی را رسوبات در تاق بزرگ عمدتادر اثر خروج آب ازها کانال طبی موجود در زیر تاق نشات گرفته و در اثر جاری شدن آب در بنی نقوش، موادمعدنی آن در محلول به پوسته شکل ای رسوب در . انده کرد نقش درخت ، ی زندگان نقشفرشته و د ها واره ی ی ضلع شرقی و غرب ی تاق کوچک و نقش ی اردشیر دوم اثراتی از فعالیتی مکروارگان ی ها زم وبقا ای ی باکتر ای یی مشاهده شود ی م خوردگی یا حفره در اثر فعال یت گلسنگ در یا ن نواحی موجب مخدوش وناهموار شدن سطح شده است. همچن ها مانیسی مرمت ی بکاررفته جهت پرکردن ها درزه ی صخره، باعث ریک شکلی شوره هایی در نواحی اطراف خود اند شده . بنابراین از مطالعه الگوها ی تخریب معلومگشت که جریان آب درب این برجسته نقش ها و انحلال داده رخ توسط این جریان در کناری فعالتیمکروارگان زمین ها و مداخلاتنادرست نیشیب ، مهم از ترین عوامل مخدوش کنند ه سطوح نقش برجسته سنگی تاقبستان هستند.

Keywords:

معماری , معماری شهری , گونه شناسی , بناهای معماری , ساسانیان