مفهوم شناسی «تردید» و راهکار فریقین در حل مشکل و تعارض اخبار «کراهت یا علاقه مومن به مرگ»

«حدیث تردد» که از نقل های مشهور و چه بسا متواتر فریقین است, از روایات مشکلی به شمار می رود که کثرت نقل, اعتبار منابع و عرضه حدیث به منظور فهم بهتر مراد, از اهمیت آن نشان دارد. مشکل این دسته روایات, نسبت دادن شک و تردید به خداوند متعال است که به باور شیعی و تحلیل عقلی و نیز باور عمده اندیشوران اهل سنت, جایز نیست. از این رو, نیاز است تبیین شود که چگونه «تردد» که از صفات مخلوقاتی است که مبتلا به زوال و تغیراند و نوعی نقص برخاسته از جهل و یا عجز در دستیابی به هدف به شمار می رود، می تواند به خداوند سبحان نسبت داده شود؟ تعارض میان این دسته از روایات با دیگر متون روایی که به «علاقه مومن به مرگ» اشاره دارند, از دیگر چالش هایی است که این محتوای روایی با آن مواجهه است. پژوهش حاضر به شیوه استنتاجی تحلیلی و نیز تحلیل اسناد و کشف خلط و تصحیف، التفات به خاستگاه صدوری, واکاوی و گزینش رهیافت های اندیشوران فریقین و ارائه راهکارهای حلی در رفع تعارض اخبار, به مفهوم شناسی این روایات پرداخته است. به نظر می رسد توجه به ارتباط معنایی این روایات با مسئله طول عمر, خود نقطه عطفی در کشف مفهوم دقیق این روایات باشد و موجب گردد معنای تانی و تراخی در قبض روح مومن, از میان سایر وجوه معانی, قوی تر بنماید که به تبع آن, این احادیث با بحث بداء, مرتبط خواهد بود و دیگر مفسر صفات ذات نیست بلکه به صفات فعل الهی ناظر است.

Keywords:

حدیث ماترددت , کراهت و علاقه مومن به مرگ , تردید خداوند , تعارض اخبار , مشکل الحدیث