بررسی تطبیقی"عوالم غیب مطلق" از منظر ابن عربی و د لئون

الوهیت و ربوبیت دو مرتبه از مراتب غیبی هستی هستند که در هستی شناسی جایگاه خاصی دارند. مقاله حاضر پژوهش تطبیقی آراء ابن عربی و د لئون در موضوع عوالم غیب مطلق است. مراد از عوالم غیب مطلق در این پژوهش، مرتبه الوهیت، به اعتبار وجه ذاتی و اسمائی، و مرتبه ربوبیت، به اعتبار وجه ذاتی، است که از منظر هستی شناسی مستقیما با عالم عین در ارتباط نیستند. نتایج این پژوهش با خوانش آثار این دو نویسنده و شروحی که بر آن نگاشته شده جمع آوری، تحلیل و طبقه بندی شده است. مطلوب این پژوهش تبیین علت پیدایی عوالم غیب مطلق و نیز ارتباط آن ها با وحدت ذات و عوالم فروتر می باشد. نتایج ناشی از این پژوهش نشان می دهد که در رویکرد هستی شناسانه این دو متفکر الوهیت محل ظهور اسماء ذات و ربوبیت، مقام ظهور افعال هستند که هر کدام وجوه خاصی دارند. این مراتب به لحاظ وجه ذاتی، بی نیاز از خلق و به جهت وجه اسمایی، نقطه آغازین ظهور اسماء هستند. از آن جاکه الوهیت از منظر هر دو متفکر با ذات  تمایز چندانی ندارد تناقض گویی در توصیف این مرتبه شایان توجه است. همچنین ربوبیت به لحاظ ذات، ظلمت و غیب مطلق و به لحاظ وجه خلقی، اعیان مظاهر خلق و غیب نسبی است. به رغم شباهت های شایان توجهی که در رویکرد دو متفکر به الوهیت و ربوبیت شده در توصیفات آن ها از این دو عالم، ترجیح رویکرد معرفت شناسانه ابن عربی بر رویکرد وجودشناسی د لئون آشکار است؛ از این رو تبیین آن ها از علت ظهور تا حدی متفاوت می شود.

Keywords:

عوالم غیب , الوهیت , ربوبیت , ابن عربی , د لئون