اثر تنش دمای بالا بر فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدانت و الگوی بیان ژن های مربوطه در دو رقم زیتون

با توجه به نقش آنزیم های آنتی اکسیدانت در کنترل تاثیرات نامطلوب تنش های غیرزیستی، اثر تنش دمای بالا بر فعالیت و الگوی بیان ژن های برخی از این آنزیم ها، در نهال های یکساله رقم های زیتون دیره و زرد مطالعه شد. پاسخ نهال ها پس از انتقال به اتاقک رشد مصنوعی در سه تیمار دمایی ۳۲، ۴۵ و ۳۶ درجه سلسیوس، به ترتیب برای مرحله قبل، همزمان و بعد از تنش، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح به طورکامل تصادفی، ارزیابی شد. تحت تنش دمایی، درصد رشد رویشی تجمعی در رقم زرد و تجمع پرولین در بافت برگ رقم دیره بالا بود. در این شرایط، در هر دو رقم میزان فعالیت آنزیم های پراکسیداز (POD) و سوپراکسیددیسموتاز (SOD) افزایش یافت. در مرحله بعد از تنش، تنها در رقم زرد میزان فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز (APX) افزایش یافت. تغییر الگوی بیان ژن های کدکننده آنزیم های POD و SOD، تحت شرایط تنش در هر دو رقم مشابه فعالیت این آنزیم ها بود، اما شدت این تغییرها در رقم دیره، در حدود دو برابر بیشتر از رقم زرد بود. الگوی بیان ژن APX تحت تنش و بعد از تنش در هر دو رقم کاهشی بود. در کل، نوسانات بیان ژن و فعالیت آنزیم ها در رقم زرد کمتر بوده و این رقم بازیابی فیزیولوژیکی سریع تری به دنبال رفع تنش دمایی داشت.

Keywords:

Antioxidant enzymes , Gene expression , Heat stress , Olive (Olea europaea L.) , آنزیم های آنتی اکسیدانت , بیان ژن , تنش دمایی , زیتون