بررسی کیفیت آب زیرزمینی آبخوان گتوند با تاکید بر غلظت نیترات

آبخوان گتوند یکی از آبخوان ­هایی است که از منابع آب آن، عمدتا برای مصارف کشاورزی بهره‎برداری می‎شود. برای بررسی کیفیت آب این آبخوان با تاکید بر آلودگی نیتراته، در خرداد ماه سال آبی ۹۹-۱۳۹۸ از یازده حلقه چاه نمونه برداری انجام شد. پارامتر­های صحرایی (دما، pH و EC) اندازه ­گیری و غلظت عناصر عمده (Ca۲+،Mg۲+،Na+ ،K+ ، -Cl،-SO۴۲، -CO۳۲ و -HCO۳) و نیترات نیز مورد سنجش شیمیایی قرار گرفت. توزیع مکانی یون نیترات، تقریبا از جهت جریان آب زیرزمینی آبخوان گتوند تبعیت نموده و از ابتدای جهت جریان در بخش ­های شمالی و غربی به سمت انتهای جهت جریان در شرق و جنوب شرقی روند کاهشی را نشان داده است. نسبت­های یونی (-NO۳-/CL)، (-K+/CL) و (-SO۴۲-/CL) نشان دادند که افزایش یون کلرید و سولفات به غیر از عامل طبیعی زمین ­زاد، ناشی از فعالیت­های انسانی می­ باشد. در تحلیل آماری مولفه­ های اصلی، عامل اول ۴۷/۷ درصد و عامل دوم ۳۲/۲ درصد از کل تغییرات را نشان داده­ اند. تیپ غالب آب زیرزمینی سولفات- کلسیک است. به طور کلی تغییرات غلظت یون نیترات در آب زیرزمینی آبخوان گتوند متاثر از اندازه ذرات خاک موجود در منطقه، عمق آب زیرزمینی، شبکه­ آبیاری و زهکشی، نشت فاضلاب خانگی و استفاده از کودهای شیمیایی بوده است.

Keywords:

آبخوان گتوند , آلودگی نیترات , تحلیل مولفه اصلی (PCA)