ارزیابی و انتخاب بهینه معیارهای الگوی کشت مبتنی بر توسعه پایدار

بحران کم آبی و سهم بالای بخش کشاورزی در استفاده از منابع آبی، منجر شده است که همواره مطالعات بسیاری جهت بهبود مصرف آب در بخش کشاورزی انجام شود که تعداد قابل ملاحظه ای از این مطالعات به اجرای الگوی کشت بهینه، جهت استفاده مناسب از منابع آبی تاکید کرده اند. اما دراین میان به تاثیر و نقش معیارهای انتخابی در تعیین الگوی کشت و تاثیر آن بر کارایی استفاده از منابع آبی کمتر توجه شده است. برای تعیین الگوی کشت در هر منطقه معیارهای بسیاری وجود دارد که انتخاب هر سری از معیارها، منجر به نتایج متفاوت می گردد. به همین دلیل بررسی و مطالعه جهت انتخاب مناسب معیارهای الگوی کشت که منجر به استفاده بهینه از منابع آبی در بخش کشاورزی شود، امری ضروری می باشد. در این راستا در مقاله حاضر با تکیه بر توسعه پایدار، معیارهای مختلف الگوی کشت مورد ارزیابی قرار گرفته و در نتیجه یازده معیار به عنوان معیارهای اصلی انتخاب شده و برای دو محصول پسته و گل محمدی در حوضه "کویر درانجیر" اولویت بندی و بررسی می شوند. این اولویت بندی در قالب یک مساله بهینه سازی با تابع هدفی مبتنی بر توسعه پایدار پیشنهاد و جستجو می شود. حل این مساله از طریق روش های الگوریتم ژنتیک تصادفی و آشوبناک (تنت، هنون و لجستیک) مورد مطالعه قرار داده می شود. نتایج عددی حل این مساله نشان از قابلیت بهتر الگوریتم ژنتیک آشوبی تنت نسبت به دیگر روش های مزبور دارد. همچنین تحلیل نتایج عددی حاصله از حل این مساله بهینه سازی، بیان گر دسته بندی معیارها به ترتیب دسته معیارهای زیست محیطی، اقتصادی، و اجتماعی می باشد.

Keywords:

توسعه پایدار , معیار , الگوریتم ژنتیک تصادفی , الگوریتم ژنتیک آشوبی , بهینه سازی