واکنش برخی از شاخص های فیزیولوژیک و عملکرد ارقام گندم (Triticum aestivum L.) به کاربرد ۶-بنزیل آمینوپورین abstract
به منظور بررسی اثر محلولپاشی
سیتوکینین بر تبادلات گازی،
انتقال مجدد و
تخصیص مواد فتوسنتزی ارقام گندم، آزمایشی در شرایط مزرعه اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی ۶- بنزیلآمینوپورین در دو سطح، صفر (شاهد) و ۵۰ میکرومولار و شش رقم گندم (آزادی، کرج ۳، روشن، فلات، سرداری و یاواروس) بودند که بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که محلولپاشی
سیتوکینین سبب افزایش شاخص سطح برگ ارقام مورد مطالعه شد و رقم روشن بالاترین شاخص سطح برگ را دارا بود.
سرعت فتوسنتز ارقام مورد بررسی نیز با یکدیگر متفاوت بود و کاربرد
سیتوکینین سبب افزایش
سرعت فتوسنتز شد. محلولپاشی
سیتوکینین انتقال مجدد ارقام فلات، روشن و سرداری را افزایش و رقم آزادی را کاهش داد، ولی بر ارقام کرج ۳ و یاواروس اثر معنیداری نداشت. تاثیر
سیتوکینین بر
تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه، برگ و سنبله در ارقام مورد بررسی بسیار متفاوت بود بهطوری که با کاربرد سیتوکینین،
تخصیص مواد فتوسنتزی به برگ در رقم فلات کاهش و در سایر ارقام افزایش یافت، اما در مورد سنبله، تخصیص مواد به سنبله در رقم روشن کاهش و در ارقام کرج ۳ و سرداری افزایش یافت، در حالیکه بر سایر ارقام اثرگذار نبود. در مقابل،
تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه با محلولپاشی
سیتوکینین بهمیزان ۳/۳ درصد کاهش یافت و ارقام سرداری، یاواروس و روشن بالاترین درصد
تخصیص مواد فتوسنتزی به ساقه را دارا بودند. عملکرد ارقام کرج ۳، یاواروس و سرداری با محلولپاشی
سیتوکینین افزایش یافت، بهطوری که بیشترین و کمترین
عملکرد دانه در تیمار بدون محلولپاشی بهترتیب در ارقام آزادی (۵۷۰۰ کیلوگرم در هکتار) و روشن (۳۱۰۰ کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد، در حالیکه در شرایط محلولپاشی سیتوکینین، ارقام یاواروس و روشن بهترتیب با ۶۳۰۰ و ۳۳۰۰ کیلوگرم در هکتار بیشترین و کمترین
عملکرد دانه را دارا بودند. نتایج نشان داد که تاثیر
سیتوکینین بر ارقام مختلف گندم و صفات مختلف، متفاوت بود، اما برای دستیابی به نتایج دقیقتر و اطلاعات کاملتر، پیشنهاد میشود غلظت
سیتوکینین داخلی ارقام گندم نیز مورد سنجش قرار گیرد.