تاثیر آرایش کاشت بر عملکرد دانه و خصوصیات ریخت شناسی سویا (Glycine max L.) در رقابت با علف های هرز

به منظور بررسی تاثیر آرایش کاشت بر خصوصیات مورفولوژیک سویا در رقابت با علف های هرز، آزمایشی در مزرعه دانشگاه یاسوج در تابستان ۱۳۸۹ اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی، علف هرز در دو سطح (با و بدون علف هرز) و عامل فرعی ترکیب فاصله ردیف (۳۰، ۴۵ و ۶۰ سانتی متر) و تراکم کاشت سویا (۴۰، ۵۰ و ۶۰ بوته در مترمربع) بود. نتایج نشان داد که تراکم کاشت و فاصله ردیف تاثیر معنی داری بر ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، قطر ساقه و عملکرد دانه سویا داشت. با افزایش تراکم و کاهش فاصله ردیف، عملکرد دانه سویا افزایش یافت؛ به طوری که بیشترین عملکرد دانه (۶۰/۲۴۰ گرم بر مترمربع) از تراکم ۶۰ بوته در مترمربع و در بین فاصله های کاشت بیشترین عملکرد دانه (۸/۲۳۶ گرم بر مترمربع) از فاصله کاشت ۳۰ سانتی متر به دست آمد. همچنین خصوصیات مورفولوژیک علف های هرز (سلمه تره و تاج خروس) به طور معنی داری تحت تاثیر تراکم بوته و فاصله ردیف کاشت سویا قرار گرفت؛ به طوری که افزایش تراکم کاشت سویا از ۴۰ به ۶۰ بوته در مترمربع و کاهش فاصله ردیف سویا از ۶۰ به ۳۰ سانتی متر به ترتیب منجر به کاهش ۷/۲۲ و ۸/۲۹ درصدی وزن خشک علف هرز تاج خروس گردید. به طور کلی نتایج نشان داد که تغییر در آرایش کاشت (فاصله بوته و فاصله ردیف کاشت) در سویا از طریق تاثیر بر توان رقابتی گیاه زراعی در مقابل علف های هرز می تواند به عنوان یک راهکار زراعی و غیر شیمیایی برای کاهش اثر تداخلی علف های هرز مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

competition , Crop management , leaf area , planting pattern