خصوصیات اکولوژیک گونه دارویی سنبل الطیب کوهی (Valeriana sisymbriifolia) در استان یزد (مطالعه موردی منطقه بهاباد)

گونه Valeriana sisymbriifolia (سنبل الطیب کوهی) از زمان های قدیم به عنوان آرامش بخش اعصاب و برای رفع بی خوابی استفاده می شده است. این بررسی به منظور شناخت برخی خصوصیات اکولوژیکی، تلاش در جهت زراعی کردن و هم چنین جلوگیری از تخریب این گونه در رویشگاه طبیعی انجام شد. ویژگی های رویشگاهی این گونه مانند هوا و اقلیم شناسی، خاک، گونه های همراه، فنولوژی و خصوصیات بیومتری جمعیت این گونه مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای این گونه جمع آوری و تاثیر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که این گونه در شیب شمالی کوه های کم کوئیه بهاباد استان یزد در ارتفاع ۱۸۵۰ متر از سطح دریا پراکنش دارد. اقلیم محل پراکنش بر اساس روش آمبرژه خشک سرد می-باشد. نتایج آزمایشات خاک حاکی از بافت لومی شنی، غیر شور، با اسیدیته خنثی رو به قلیایی و مواد آلی کم برای رویش سنبل الطیب است. همچنین براساس تحقیق حاضر تجدید حیات این گونه به خوبی انجام گرفته و زمان رشد رویشی آن از اردیبهشت تا تیرماه بوده است. در رویشگاه این گونه، گونه های همراه ارس، بادام کوهی ، شن، عروس سنگ و شیرخشت دیده شده که نشان از نیاز رطوبتی مناسب و اقلیم مناطق کوهستانی است. نتایج هم چنین نشان داد که تیمارهای اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم و سرمادهی در اکثر غلظت های به کار برده شده تاثیر معنی داری بر افزایش جوانه زنی بذرهای این گونه نسبت به شاهد نداشته اند نتایج این تحقیق می تواند برای گسترش این گونه دارویی در مناطق با شرایط اکولوژیکی مشابه برای حفظ و بهره برداری از این گونه استفاده شود.

Keywords:

Bahabad , biometric , Ecological characteristics , Valerianasisymbriifolia , Yazd