بررسی فاکتورهای محیطی اثرگذار بر عملکرد کمی و کیفی آویشن دنایی (Thymus daenensis) در شرایط رویشگاهی و مزرعهای

به منظور بررسی تاثیر عوامل محیطی بر عملکرد کمی و کیفی آویشن دنایی (Thymus daenensis) در شرایط زراعی و رویشگاهی، این گونه در دو ایستگاه فزوه و قهیز، وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، به روش تقسیم بوته و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ۳ تکرار کاشته شد. در مرحله ۵۰ درصد گلدهی اطلاعات از دو مزرعه و همزمان از رویشگاه اصلی گیاه جمعآوری گردید. نمونهبرداری خاک و تهیه دادههای هواشناسی نیز صورت گرفت. نتایج نشان دهنده اثر معنیدار مکان بر همه صفات به استثناء درصد ۸،۱ سینئول و میزان اسانس بود. بیشترین تولید خشک اندام هوایی، عملکرد اسانس و تیمول به ترتیب با میانگینهای ۳/۲۳۲۴، ۴/۶۲ و ۳/۵۳ کیلوگرم در هکتار در ایستگاه فزوه مشاهده شد که تفاوت معنیداری با دو مکان دیگر داشت. عمدهترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس در هر سه منطقه پاراسیمن، ۸،۱ سینئول، بورنئول، تیمول و کارواکرول بود. بیشترین درصد آنتول در ایستگاه فزوه و بالاترین درصد کارواکرول در رویشگاه اصلی گیاه بدست آمد. درصد اسانس از ۹/۲ تا ۰۲/۳ درصد متغیر بود. با افزایش ارتفاع از سطح دریا، کاهش عملکرد خشک و عملکرد اسانس مشاهده گردید. درصد کارواکرول با افزایش میزان پتاسیم خاک افزایش و با زیاد شدن شوری خاک کاهش یافت. در مجموع نتایج نشان داد که شرایط مختلف اقلیمی و خاکی و در راس آن ارتفاع از سطح دریا میتواند تولید خشک گیاه آویشن دنایی و ترکیبات متشکله اسانس آن را تحت تاثیر قرار داده و باعث اقتصادی یا غیر اقتصادی شدن محصول آن گردد.

Keywords:

Thymus daenensis , رویشگاه , مزرعه , عملکرد