تنوع ژنتیکی و تجزیه علیت اجزای عملکرد انگور(Vitis vinifera L.) در شرایط مختلف محیطی

اجزاء عملکرد و سهم ژنتیکی آنها در عملکرد نهایی، اهمیت زیادی در برنامه های پژوهشی به نژادی گیاهان زراعی و باغی دارد. به منظور تعیین سهم ژنتیکی اجزاء اصلی عملکرد در عملکرد نهایی، ۲۰ رقم انگور با مبداء کشور روسیه (در شرایط آبیاری کامل و تنش آبی) در سال ۱۳۹۱ مورد بررسی قرار گرفتند. طرح آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و سه بوته در هر واحد آزمایشی در ایستگاه های تحقیقات ارومیه و تاکستان اجرا گردید. تعداد خوشه در هر بوته، متوسط تعداد حبه در هر خوشه، متوسط وزن حبه و متوسط عملکرد انگور در هر بوته اندازه گیری شد. تجزیه واریانس مرکب، تجزیه واریانس لگاریتمی و اثر متقابل رقم و محیط به وسیله سه جزء ضربی که مرکب از سه جزء ژنوتیپی و سه جزء محیطی بود، برآورد گردید. نتایج نشان داد که صفت تعداد خوشه در بوته بیشترین سهم ژنتیکی را در عملکرد نهایی داشته و در محیط های مختلف، بیشترین تغییرات و حساسیت را از خود نشان می دهد. اثر مستقیم تعداد خوشه در بوته در عملکرد نهایی (۶۱/۰) بالاتر از اثرات مستقیم تعداد حبه در خوشه (۴۸/۰) و متوسط وزن حبه (۳/۰) در عملکرد بدست آمد. مقادیر ضریب علیت تعداد خوشه در بوتهبالاتر ازضرایب علیت تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بود که از نظر ظهور اجزاء عملکرد انگور به ترتیب تعداد خوشه در بوته، تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بدست آمد. اجزاء محیطی اثرات متقابل، نشان داد که قدر مطلق جزء محیطی تعداد خوشه در بودته از اجزاء محیطی تعداد حبه در خوشه و متوسط وزن حبه بیشتر بود. این مطلب نشان دهنده حساسیت بالای تعداد خوشه در بوته، در محیط های مختلف بود.

Keywords:

تجزیه علیت , سهم ژنتیکی , عملکرد انگور