بیوتن: روایتی از دیگری فرهنگی

مقاله حاضر به ­بررسی مقوله «دگرشدگی» در بیوتن، اثر برجسته و پرفروش رضا امیرخانی، می­پردازد. نویسنده مقاله با استفاده از رویکرد چندفرهنگی و با بهره­گیری از نظریه منتقدانی نظیر ژیژک در پی پاسخ به ­­این پرسش بنیادی است که آیا امیرخانی بازتاباننده گفتمان چندفرهنگی است یا آن را به­­ چالش می­کشد؟ بدین منظور دو مفهوم «دیگری» و «دموکراسی» -مفاهیم بنیادی گفتمان چندفرهنگی- مورد بررسی قرار می­گیرند. چنین استنباط می­شود که اثر امیرخانی «ضدروایتی» است که درهم­ آمیختگی مرزهای نژادی، مذهبی و فرهنگی، چندگانگی هویتی شخصیت­ها را به ­معنای فروپاشی «کلان روایت­» بنیادی گفتمان انسان­گرایی لیبرال نمی­داند، بلکه آن­ را اقدامی صرف در راستای حفظ نظام سرمایه­سالار برمی­شمرد. جهان بیوتن، در­حقیقت، می­تواند نمایشی از جامعه «پساسیاسی» به تعبیر ژیژک می­باشد که در آن «تبیعد» ویژگی بنیادی پساجهانی­شدن و «سرمایه» (به­ جای «جغرافیا») تعیین­کننده مرزهای «خود» ا­ز­ «دیگری» است. در­ چنین فضایی تاکید بر«دموکراسی» نه­ تنها عاملی است در­ راستای پنهان­کردن ساختار سلسله مراتبی «غرب»، بلکه راهکاری هوشمندانه برای گریز از­ شناخت «اقلیت نامرئی» است.

Keywords:

بیوتن , رضا امیرخانی , دموکراسی , دگرشدگی , اقلیت نامرئی , ژیژک