اثر ریزنمونه و برخی تنظیم کننده های رشد گیاهی بر باززایی و مقدار وین کریستین پروانش (Catharanthus roseus L.‎)

هدف این پژوهش بهینه سازی غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد و معرفی بهترین ریزنمونه موثر بر افزایش راندمان کالوس زایی و باززایی گیاه پروانش (Catharanthus roseus L.) و نیز شناسایی مرحله رشدی تولیدکننده بیشترین مقدار وین کریستین بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. عامل اول نوع ریزنمونه در هشت سطح و عامل دوم غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد در نه سطح بود. نتایج نشان داد بیشترین درصد کالوس زایی از محیط حاوی ۸ میکرومولار ۲,۴-D به همراه ۲ میکرومولار بنزیل آمینو پورین (BAP) و به ترتیب در ریزنمونه تک گره (۱۰۰ درصد)، هیپوکوتیل (۱۰۰ درصد)، برگ (۱۰۰ درصد)، ریشه (۱۶/۹۹ درصد)، تخمدان (۳۳/۹۸)، دمبرگ (۸۳/۹۵ درصد)، بساک (۱۶/۹۴) و برگ لپه ای (۳۳/۹۳) دیده شد. کالوس های مشتق شده از هیپوکوتیل، بساک و تخمدان توانایی ایجاد جنین بدنی با راندمان بالا را داشتند. مقدار ۸/۰گرم در لیتر کازئین هیدرولیزات منجر به بالاترین درصد جنین زایی شد. بالاترین درصد جوانه زنی از ریزنمونه حاصل از هیپوکوتیل (۶۶/۵۳ درصد) ، بساک (۰۰/۵۱ درصد) و تخمدان (۰۰/۴۶ درصد) به دست آمد. همچنین درصد باززایی از ریزنمونه های هیپوکوتیل بساک و تخمدان به ترتیب ۷۸، ۷۳ و ۶۸ درصد بود. بیشترین مقدار وین کریستین در مقایسه انواع کالوس و مراحل مختلف رشد، از گیاهان باززایی شده از کالوس مشتق شده از بساک، تخمدان و هیپوکوتیل به دست آمد و مقدار آن ۴/۱ میکروگرم در هر گرم وزن خشک و بیشتر از کالوس غیر جنین زای ریزنمونه های مذکور بود.

Keywords:

بساک , تخمدان , جنین سوماتیکی , سازگاری , کالوس زایی