تعیین پاتوتیپ های قارچ Verticillium dahliae عامل بیماری پژمردگی ورتیسلیومی در باغات زیتون طارم با استفاده از تکنیک Nested-PCR

پژمردگی ورتیسیلیومی یکی از بیماری­های مهم زیتون می­باشد که توسط گونه   Verticillium dahliaeایجاد می شود. عامل بیماری با تخریب آوندها باعث خشکیدگی شاخه­ها، کاهش عملکرد و در نهایت مرگ درختان بیمار می­شود. جدایه­های قارچ عامل بیماری، با وجود تشابه ظاهری، از نظر علایم و شدت بیماری­زایی در دو گروه متمایز تحت عنوان پاتوتیپ­های برگ­ریز (Defoliating) و غیر برگ­ریز (Non-defoliating) دسته بندی می­شوند. شناخت پاتوتیپ­های قارچ  V.dahliaeدارای اهمیت زیادی در تعیین استراتژی کنترل بیماری با استفاده از ارقام مقاوم می­­­باشد. برای شناسایی پاتوتیپ­های این قارچ، از درختان زیتون مشکوک به پژمردگی ورتیسیلیومی در منطقه طارم در استان زنجان نمونه برداری شد. با استفاده از روش­های معمول کشت و خالص سازی قارچ­ها، تعداد ۱۲ جدایه قارچ ورتیسیلیوم از ساقه­های آلوده درختان زیتون جداسازی گردید. متعاقبا DNA کل از میسلیوم و نیز از نهال­های مایه­زنی شده با جدایه قارچی استخراج گردید و واکنش­های PCR معمولی و Nested-PCR با استفاده از آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای دو نوع پاتوتیپ انجام شد. با توجه به طول قطعات  DNA تکثیر یافته، از بین ۱۲ جدایه قارچ ورتیسیلیوم جداسازی شده بیشتر آنها (تعداد ۱۱ جدایه) از نوع پاتوتیپ غیر برگ­ریز و تنها یک جدایه از نوع برگ­ریز تعیین شد. براین اساس پاتوتیپ غیر برگ­ریز از بیشترین فراوانی و توزیع در مناطق ‍‍زیتون­کاری طارم برخوردار است. نتایج این تحقیق نشان داد که به دلیل حساسیت بالای روش  Nested-PCRدر فاصله زمانی کوتاهی پس از مایه زنی می­توان قارچ عامل بیماری را در روی ریشه نهال­های آلوده زیتون ردیابی و پاتوتیپ آن را تعیین نمود.

Keywords:

زیتون , پژمردگی ورتیسیلیومی , پاتوتیپ برگ ریز , پاتوتیپ غیربرگ ریز , تکنیک Nested-PCR