مقایسه سمیت تنفسی اسانس حاصل از پوست نارس مرکبات روی شپشه دندانه دار Oryzaephilus surinamensis در شرایط ازمایشگاهی

دراین تحقیق سمیت تنفسی اسانس پوست لیموترش و پرتغال روی حشره کامل شپشه دندانه دار برنج درسه زمان متفاوت مورد اندازه گیری قرارگرفت. دراین آزمایش حشره کامل شپشه دندانه دار برنج oryzaephilussurinamensis درشرایط آزمایشگاهی ۲۵ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی۶۰ درصد وتاریکی در۴ تکرار به علاوه یک تیمار است و استون خالص به عنوان شاهد مورد مطالعه قرارگرفت. برای انجام این آزمایش از اسانسهای پوست میوه نارس پرتقال واشنگتن، لیموترش لیسبون استفاده گردید و مراحل اسانس گیری در آزمایشگاه مرکز تحقیقات بعثت فارس انجام گرفت. برای هر یک از اسانسها پنج غلظت با ۴ تکرار به همراه یک شاهد با فاز حامل استون استفاده شد. تجزیه پروبیت داده های ثبت شده در آزمایشهای زیست سنجی با استفاده از نرم افزارSPSS ۱۶ انجام شد و پس از محاسبه تلفات، مقادیر lc۵۰ محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس و نیز با گذشت زمان، درصد تلفات نیز افرایش مییابد. در زمانهای ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت که مقادیر lc۵۰ مربوط به اسانس پوست لیمو ترش به ترتیب برابر ۱۷/۲۷و ۵/۲۵ و۲/۲۴میکرولیتر برهوا و مقادیرlc۵۰ مربوط به اسانس پوست پرتغال به ترتیب برابر ۹/۸۲ و۷/۳ و۲/۳۷ محاسبه گردید. همچنین نتایج بیانگر اثر سمیت بیشتر اسانس پوست نارس لیمو ترش نسبت به اسانس پوست نارس پرتغال می باشد. که این مقدار با توجه به کوچک شدن مقادیرlc۵۰ قابل توجیه می-باشد و همچنین نتایج این بررسی نشان دادکه اسانس پوست نارس مرکبات منابع بیولوژیکی موثری هستندکه میتوانند برای حفاظت غلات انبارشده ازآلودگی توسط شپشه دندانهدار برنج به کاربرده شوند.

Keywords:

اثرتنفسی , اسانس پوست نارس پرتغال , اسانس پوست نارس لیموترش , شپشه دندانه دار