خیام از نیشابور تا روم (جایگاه خیام در ادبیات دیوانی ترک و ترجمه های ترکی رباعیات)
Publish place: Journal of Literary Studies، Vol: 55، Issue: 4
Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 160
This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLSS-55-4_005
تاریخ نمایه سازی: 16 فروردین 1402
Abstract:
چکیدهشهرت حکیم عمر خیام نیشابوری (۴۴۰- ۵۱۷ق) در منابع کهن بیشتر در مقام فیلسوف، حکیم، طبیب، عالم جبر و هندسه، ریاضی دان و منجمی پرآوازه مطرح بود. اگرچه در برخی منابع سده ششم تا هشتم هجری رباعیاتی از خیام به عربی و فارسی نقل شده، اما آوازه او در مقام شاعری رباعی گوی از اوایل سده ۱۹م/ ۱۳ق با ترجمه فیتزجرالد انگلیسی آغاز می شود و به دنبال آن موجی از ستایش و استقبال از شعر و اندیشه خیام در ایران و جهان غرب به راه می افتد. سرزمین آناطولی (ترکیه امروزی) نیز از این موج بی نصیب نمی ماند.بیشتر شاعران ترک زبانی که از دوره سلجوقی و به-ویژه عثمانی شیفته زبان و ادب فارسی بودند و نیز شماری از ادیبان و شاعران نوگرای عصر جمهوری، متاثر از رباعیات و اندیشه خیام، افزون بر ستایش او، به شیوه خیام رباعی سرودند و یا رباعیات او را ترجمه کردند و بر آن شرح نوشتند. در این جستار حضور خیام و تاثیر رباعیات او در حوزه آناطولی در سه بخش بررسی می شود: خیام و شاعران عثمانی؛ ترجمه رباعیات خیام به زبان ترکی از آغاز تا کنون با تکیه بر ترجمه حسین دانش و رضا توفیق؛ خیام از نگاه برخی منتقدان ترک.
Keywords:
Authors
فریبا شکوهی
فرهنگستان زبان و ادب فارسی، عضو هیئت علمی